Storïau Mawr y Byd/Y Tywysog Ahmad

Oddi ar Wicidestun
Cuchulain, Arwr Iwerddon Storïau Mawr y Byd

gan T Rowland Hughes

Beowlff

VII—Y TYWYSOG AHMAD

(O "Nosau Arabia")

EFALLAI fod y stori a gawsom yn y bennod ddiwethaf braidd yn newydd a dieithr i rai ohonoch, ond yr wyf yn siwr i chwi oll glywed am Nosau Arabia, casgliad o storïau melyn yn llawn rhamant, lliw a doethineb y Dwyrain. Y mae'n debyg y cofiwch eich athro neu'ch athrawes yn adrodd wrthych am Sindbad y Morwr, am Aladin a'i lamp ryfeddol, ac am Ali Baba a'r deugain lladron.

Y mae'r storïau hyn yn hen iawn er na chopïwyd hwy i lawr mewn llawysgrifau Arabeg hyd y drydedd ganrif ar ddeg. Efallai iddynt gychwyn yn India, ac adroddwyd hwy wedyn am flynyddoedd ym Mhersia cyn cyrraedd Arabia, gwlad y chwedleuwyr medrus a'u lliwiodd mor gain. O oes i oes cynhyddai'r storïau mewn maint a rhif, ac aent yn brydferthach o hyd.

"Difyrrwch Mil ac Un o Nosau" yw enw llawn y casgliad hwn. Yn ôl hen chwedl, wedi i'w wraig gyntaf fod yn anffyddlon iddo, priodai brenin ym Mhersia ferch ieuanc bob dydd, a'r bore trannoeth torrai ei phen i ffwrdd. O'r diwedd daeth tro Shahrazad, merch y Prif Weinidog, a noson ei phriodas dechreuodd adrodd stori wrth y brenin ond gan ofalu ei gadael heb ei gorffen. Cadwodd y brenin hi'n fyw drannoeth er mwyn cael clywed gweddill y stori. Felly, o nos i nos, adroddodd Shahrazad ei storïau difyr, ac am fil ac un o nosau gwrandawodd y brenin mewn syndod gan ei chadw'n fyw o hyd i adrodd ychwaneg. Yn y diwedd aeth yn hoff iawn ohoni.

Erbyn heddiw gwrendy'r byd i gyd ar storïau Shahrazad, ac yn awr yr wyf am i chwithau wrando ar ei llais hyfryd yn sôn am helyntion y Tywysog Ahmad.

Yr oedd gan Swltan, neu frenin, yn India dri mab—Husayn, yr hynaf, Ali, yr ail, ac Ahmad, yr ieuangaf. Yn y llys hefyd o dan ofal y Swltan yr oedd merch i'w frawd, y Dywysoges Nur al—Nihar. Ystyr ei henw oedd "Goleuni'r Dydd," ac, yn wir, nid oedd tywysoges yn India fawr mor dlos a hoenus â hon. Magwyd hi'n dyner gan y Swltan wedi marw ei frawd, a hi oedd cannwyll ei lygad.

Pan ddaeth yr adeg iddo chwilio am dywysog o wlad arall yn ŵr i Nur al—Nihar, sylweddolodd y Swltan fod ei dri mab mewn cariad â hi. Siaradodd â'r tri gan geisio perswadio pob un ohonynt i garu rhywun arall, ond nid oedd dim a ddywedai yn tycio. Felly, wedi meddwl yn hir dros y peth, galwodd ei dri mab ato i'w ystafell.

"Fy meibion," meddai, "gan na allaf eich perswadio i anghofio'ch cyfnither, Nur al—Nihar, meddyliais am gynllun i benderfynu rhyngoch. Yr wyf am i'r tri ohonoch gymryd blwyddyn i grwydro ymhell i wledydd. dieithr; cewch weision ac arian o'r llys at y daith. I hwnnw a ddaw o hyd i'r trysor mwyaf prin a hynod y rhoddaf Nur al-Nihar yn wraig."

Heb oedi dim, cychwynnodd y meibion y diwrnod hwnnw ar gefnau eu ceffylau gan wisgo dillad marchnadwyr. Teithiasant yng nghwmni ei gilydd nes iddynt gyrraedd, gyda'r nos, dafarndy a safai ar groesffordd. Oddi yno cychwynnai tair ffordd i wahanol gyfeiriadau, a'r bore trannoeth dewisodd y tri brawd bob un ei ffordd gan addo cyfarfod yn yr un lle ymhen blwyddyn. Yr oedd pwy bynnag a gyrhaeddai yno gyntaf i aros hyd nes dyfod o'r lleill.

Ymunodd Husayn, yr hynaf, â charafan a deithiai i ran arall o India. Am dri mis bu'n crwydro dros leoedd anial a thrwy fforestydd tywyll, ac yna heibio i gaeau ffrwythlon a phentrefi a gerddi tlysion. Cyrhaeddodd Bishangarh, prif ddinas De India, a throes i'r farchnad fawr gan ryfeddu at gyfoeth a harddwch y lle. Yno yr oedd llieiniau wedi eu haddurno â lluniau adar a choed a blodau, sidanau a phali gwerthfawr o Bersia a'r Aifft, llestri gwydr cain eu lliw o China, a gemau a thlysau lawer. Syllodd Husayn hefyd ar y cwpanau aur ac arian, ac ynddynt disgleiriai rhuddem ac emrallt a diemwnt nes goleuo'r farchnad i gyd. Gwisgai'r merched sidanau cain a pherlau llachar, ac yr oedd gan hyd yn oed y caethion yn y ddinas gyfoethog hon freichledau o aur â gemau'n fflachio ynddynt. Gwerthid blodau ym mhob rhan o'r farchnad, a gwisgai pawb, tlawd a chyfoethog, flodau amryliw. Cariai rhai flodeuglwm yn eu dwylo, rhwymai eraill goron o ddail a blodau o amgylch eu pennau, ac yr oedd gan lawer raffau o flodau'n hongian dros eu hysgwyddau. A hyfryd oedd y persawr yn yr awel.

Yn flinedig braidd, eisteddodd Husayn mewn siop gan wylio â syndod yn ei lygaid y bobl a âi heibio. Yna gwelodd farchnadwr yn y stryd gerllaw, ac yn ei ddwylo yr oedd carped bychan digon cyffredin yr olwg.

"Faint am hwn?" gwaeddai'r marchnadwr. "Faint am hwn? Pwy a rydd imi ei werth? Deng mil ar hugain o ddarnau aur! Deng mil ar hugain mewn aur!"

Galwodd Husayn arno ato a chymerodd y carped yn ei ddwylo.

"Byddai ychydig ddarnau o arian yn ddigon am hwn," meddai. "Pa rinwedd arbennig sydd ynddo i wneud ei bris mor uchel?"

"Rhaid i'm meistr gael deugain mil mewn aur amdano," meddai'r marchnadwr. "Pwy bynnag a eisteddo ar y carped hwn a dymuno mynd i rywle bydd yn y lle hwnnw ar drawiad amrant."

"Hawdd yw dweud hynny," meddai Husayn.

"Hawdd yw ei brofi hefyd," oedd ateb y marchnadwr. "Ym mh'le'r ydych yn aros?"

"Mewn tafarndy gerilaw mur y ddinas," atebodd Husayn.

"Eisteddwn ar y carped, ynteu, a dymunwn ein dau gael bod yn y tafarndy."

Cyn gynted ag yr eisteddasant ar y carped a dymuno mynd i'r gwesty, yno yr oeddynt. Mewn llawenydd rhoes Husayn ddeugain mil mewn aur am y carped a rhoes ugain mil arall i'r marchnadwr. "Ni ddaw yr un o'm brodyr ar draws trysor fel hwn," meddai wrtho'i hun.

Treuliodd Husayn rai misoedd ym Mishangarh gan wylio bywyd ac arferion y ddinas fawr. Aeth i weld y pagodau santaidd, rhai wedi eu hadeiladu o bres ac ôl llaw y cerfiwr medrus ar y muriau heirdd. Ymysg llwyni o rôs a siasmin safai eraill yn golofnau o farmor gwyn, a bwa pob tŵr wedi ei gerfio'n gain. I mewn yr oedd rhes ar res o ddelwau, a gemau'n llygaid i bob un. I'r pagodau hyn casglai'r bobl yn dyrfaoedd, a deuai pererinion hefyd o bell gan ddwyn aur ac arian ac anrhegion gwerthfawr i'r duwiau. Sylwodd Husayn hefyd ar y defodau a'r seremonïau rhyfedd, ac ar y chwaraeon, y gwledda, a'r dawnsio, o amgylch y pagodau.

Felly y treuliodd fisoedd difyr ym Mishangarh a phan dynnai'r flwyddyn tua'i therfyn eisteddodd ar y carped gyda'i geffyl a'i weision ac mewn eiliad yr oedd yn ôl yn y tafarndy lle y ffarweliodd â'i frodyr.

Beth a ddigwyddodd i Ali, yr ail frawd? I Bersia yr aeth ef, gan aros, wedi pedwar mis o deithio, mewn dinas o'r enw Shiraz. Yno, yn y farchnad, daeth ar draws gŵr yn ceisio gwerthu corn bychan o ifori am ddeng mil ar hugain o aur. Synnodd Ali ei fod yn hawlio cymaint am rywbeth mor ddisylw, a gofynnodd iddo paham yr oedd y pris mor uchel.

"Y mae gwydr bychan ym mhob pen i'r corn," oedd ateb y dyn. "Beth bynnag a ddymuni ei weld drwyddo, er i'r peth hwnnw fod gannoedd o filltiroedd i ffwrdd, fe'i gweli."

Gafaelodd Ali yn y corn a rhoes ef wrth ei lygad gan ddymuno gweld ei dad, y Swltan. Er ei syndod gallai ei weld yn eistedd yn iach a hoenus ar ei orsedd. Gwelodd hefyd y Dywysoges Nur al-Nihar yn siarad a chwerthin ymysg ei morynion.

"O, f'Arglwydd," meddai'r gŵr a geisiai werthu'r corn iddo, "dywaid fy meistr na chymer lai na deugain mil mewn aur amdano."

Talodd Ali'r pris yn llon ac am rai misoedd crwydrodd drwy rannau o Bersia cyn dychwelyd i'r tafarndy ar y groesffordd. Yr oedd Husayn yno'n ei aros.

Dilynasai Ahmad, y brawd ieuangaf, y ffordd i Samarcand, ac ym marchnad y ddinas honno daeth gŵr ato gan gynnig afal iddo am bymtheng mil ar hugain o ddarnau aur.

"Paham y mae mor ddrud?" gofynnodd Ahmad.

"Cymerwyd blynyddoedd maith i wneud yr afal hwn," oedd yr ateb. "Gwnaed ef gan hen ŵr doeth trwy gymysgu meddyginiaethau a llysiau lawer. Beth bynnag fo'r clefyd neu'r clwyf arno, dim ond i rywun gwael arogleuo'r afal hwn a bydd yn holliach." Casglodd tyrfa fechan o bobl o'u cwmpas, ac ymwthiodd un ohonynt at y gwerthwr.

"Y mae gennyf gyfaill bron marw," meddai, "a dywaid y meddygon na ellir ei achub. Gad iddo arogleuo'r afal hwn a byw."

Aeth Ahmad gyda'r twr o bobl at wely'r claf, ac mewn syndod, gwelodd ef yn arogleuo'r afal ac yna'n codi'n ŵr holliach. Prynodd yr afal am ddeugain mil o ddarnau aur, ac wedi rhai misoedd o grwydro ymysg gerddi a phlasau gwych y rhan honno o'r wlad, cychwynnodd ar y daith hir a blinedig yn ôl.

Yr oedd y brodyr yn falch iawn o weld ei gilydd, a dechreuasant sôn ar unwaith am y pethau rhyfedd a diddorol a welsant ar eu teithiau.

"Fy mrodyr," meddai Husayn, "dyma i chwi'r trysor a gefais i—y carped hwn yr eisteddaf arno."

Ni welai'r ddau arall ddim neilltuol yn y carped bach.

"Telais ddeugain pwrs o aur am hwn," meddai Husayn, "ac y mae'n werth llawer mwy. Pwy bynnag a eisteddo ar y carped hwn o dymuno mynd i rywle, bydd yn y lle hwnnw mewn eiliad. Arno y deuthum i a'm gweision yn ôl yma dri mis cyn ein hamser."

"Hynod iawn," meddai Ali. "Ond y mae gennyf i rywbeth mwy anghyffredin fyth. Dyma fo—y corn bychan hwn o ifori a gostiodd ddeugain pwrs o aur imi ym Mhersia."

Cymerodd Husayn ef yn ei law.

"Husayn," meddai Ali, "meddwl am rywun ymhell yr hoffet ti ei weld y funud yma, ac yna edrych di drwy'r corn."

Rhoes Husayn y corn wrth ei lygad gan ddymuno gweld y Dywysoges Nur al-Nihar, ond y foment nesaf dechreuodd ei law grynu ac aeth ei wyneb yn wyn fel y galchen. Troes at ei ddau frawd â'i lygaid yn llawn poen a thristwch.

"Mi welais Nur al-Nihar," meddai. "Gorweddai ar ei gwely a'i morynion mewn dagrau o'i chwmpas. Y mae'n marw, yn marw."

Edrychodd y ddau arall drwy'r corn a gwelsant fod ei eiriau'n wir.

"Fy mrodyr," meddai'r ieuangaf, Ahmad, "ni welsoch eto fy nhrysor i. Rhoddais ddeugain pwrs o aur am yr afal hwn yn Samarcand. Y mae ei aroglau'n iacháu pob afiechyd. Awn ag ef ar frys i Nur al-Nihar."

Eisteddasant ar y carped a chyn gynted ag y dymunodd y tri fod yn ystafell Nur al-Nihar, yno yr oeddynt. Rhoes Ahmad yr afal wrth ei ffroenau hi, ac ymhen ennyd deffroes o'i chwsg, a daeth gwrid iach i'w gruddiau llwyd.

Yn llawen, aeth y tri brawd at orsedd y Swltan gan roi o'i flaen y tri thrysor. Clywsai'r Swltan cyn iddynt. ddod ato am eu hanes yn iacháu Nur al-Nihar, ac yr oedd yn awr mewn penbleth.

"Fy meibion," meddai, "ni fedraf yn fy myw benderfynu rhyngoch. Y mae'n wir mai afal Ahmad a iachaodd fy nith, ond ni fuasai'r afal o unrhyw werth onibai i'r corn ifori ddangos i chwi ei bod yn wael, ac i'r carped hwn eich cludo mor gyflym i'w hystafell. Bu'r tri thrysor mor werthfawr â'i gilydd. Yn awr y mae gennyf gynllun arall. Ewch allan, bob un ar ei farch, i'r maes mawr y tu draw i furiau'r ddinas. Cymerwch fwa a saeth, ac i'r neb a saetho bellaf y rhoddaf Nur al-Nihar yn wraig."

Ar y maes casglodd tyrfa fawr o wyr y llys i wylio'r saethu. Aeth saeth Husayn yn bell iawn, ond curwyd ef gan Ali, yr ail frawd. Saethodd Ahmad yn olaf, ond er chwilio a chwilio, methwyd yn lân a dod o hyd i'w saeth ef, er y credai pawb iddi fynd ymhellach nag un o'r lleill. Felly rhoes y Swltan ei nith brydferth, Nur al-Nihar, yn wraig i Ali, ei ail fab.

Bu'r briodas ymhen ychydig ddyddiau, ond nid oedd Husayn nac Ahmad yno. Penderfynasai Husayn roi heibio bob urddas fel mab y Swltan a throi yn feudwy, gan ddewis byw'n dlawd ac unig mewn lle anghysbell. Yn lle mynd i'r briodas, aeth Ahmad i chwilio am ei saeth, ac wedi cerdded yn hir, daeth at greigiau serth a miniog. Er ei syndod gwelai ei saeth yn gorwedd ar un ohonynt. Gerllaw yr oedd rhyw fath o ogof ac ynddo ddrws mawr o haearn, Mentrodd Ahmad drwy'r drws, ac ar ôl cerddedd drwy'r ogof â llusernau disglair yn hongian wrth ei tho fe'i cafodd ei hun mewn plas gwych, anferth. Daeth tywysoges neilltuol o brydferth i'w gyfarfod, tlysach o lawer na Nur al-Nihar. Yr oedd ei gwisg o sidan cain, a fflachiai holl liwiau'r enfys yn ei pherlau drud. Ymgrymodd ei morynion teg o'i flaen.

"Croeso iti, y Tywysog Ahmad," meddai wrtho gan ei arwain i neuadd gyfoethog, â bwa mawr y to wedi ei gerfio'n goeth. Yr oedd y muriau o farmor gwyn wedi eu haddurno ag aur ac â darluniau heirdd. Yno llosgai canhwyllau wedi eu perarogli ag ambyr, a syllai Ahmad mewn syndod ar y morynion teg, y sidanau amryliw, y llestri cywrain a gerfiwyd mewn aur, a'r perlau gwerthfawr a ddisgleiriai ym mhobman. Ac o rywle deuai nodau swynol offerynnau cerdd. Yr oedd y plas hwn yn harddach nag unrhyw freuddwyd.

Arweiniodd y Dywysoges ef i lwyfan bychan gan ei roi i eistedd ar orsedd o berlau drud.

"Yr wyt ym mhlas y Tylwyth Teg," meddai wrtho, "a'm tad i yw eu brenin. Fy enw i yw Peri-Banu. Myfi a yrrodd dy saeth di mor bell er mwyn dy hudo di yma yn ŵr i mi ac yn Dywysog y Tylwyth Teg. Oherwydd. yr wyf yn dy garu, Ahmad."

Yn fuan, mewn ystafell odidocach fyth, eisteddasant i fwyta, ac yr oedd pob math o seigiau ar y bwrdd, a gwin mewn ffiolau o aur a gemau. Yna daeth côr y Tylwyth Teg i ganu a dawnsio iddynt.

Treuliodd Ahmad fisoedd hapus yn y plas a'i serch at y Dywysoges yn cynhyddu bob dydd. Ond wedi i chwe mis fynd heibio daeth hiraeth arno am weld ei dad, y Swltan. Er na hoffai o gwbl iddo'i gadael, caniataodd ei wraig iddo fynd, canys yr oeddynt erbyn hyn wedi priodi.

"Dyma iti ugain o filwyr arfog ar geffylau heirdd," meddai, "a march harddach na'r cwbl i tithau. Dos, ond cofia na chei ddweud gair wrth neb amdanaf i nac am dy briodas nac am y lle hwn."

Ar geffyl cyflymach na gwynt yr ystorm a gemau llachar hyd gyfrwy a ffrwyn cyrhaeddodd Ahmad lys ei dad. Cafodd groeso mawr gan y Swltan a chan wŷr y llys.

"Buom yn chwilio amdanat ym mhobman am fisoedd," meddai'r Swltan. "Ym mh'le y buost ti?"

Nid atebodd Ahmad, ond addawodd y deuai i weld ei dad unwaith bob mis.

Felly, unwaith bob mis, bob tro y llithrai hanner-lleuad i wybren y Gorllewin, ymwelai Ahmad â'r llys ac edrychai pawb mewn syndod arno ef a'i filwyr gwych. Âi ei osgordd yn fwy ac yn harddach bob tro, a dechreuodd un Cynghorwr drwg sibrwd yng nghlust y Swltan fod Ahmad yn decach ei wisg ac yn gyfoethocach nag ef ei hun.

"Beth pe bai'n troi'n fradwr ac yn dod â byddin yn dy erbyn?" meddai. "Beth pe bai am ddial arnat am golli Nur al-Nihar?"

Aeth y Swltan yn aflonydd ei feddwl a galwodd ddewines gyfrwys i'w ystafell. Cuddiodd honno yn y creigiau, a phan ddaeth Ahmad a'i filwyr drwy'r drws haearn, cymerodd arni fod yn marw o newyn. Cariodd Ahmad hi i mewn i blas y Tylwyth Teg, ac yno daeth y ddewines o hyd i'r holl hanes.

"Y ffordd orau i'w boeni," meddai wrth y Swtlan, pan ddychwelodd i'r llys, "yw gofyn iddo wneud pethau amhosibl."

Pan ddaeth Ahmad at ei dad y tro wedyn, dywedodd y Swltan wrtho,

"Ahmad, clywais dy hanes i gyd. Pan ei di'n ôl at dy frenhines yr wyf am iti ofyn am gymwynas ganddi. Hoffwn gael pabell sy'n ddigon bach i law dyn ei chuddio ond yn ddigon mawr, pan agorir hi allan, i gynnwys fy holl fyddin a'r ceffylau a'r camelod."

Nid arhosodd Ahmad yn hir yn y llys y tro hwn, ond aeth yn ôl yn drist i blas y Tylwyth Teg. Gwelodd Peri-Banu y prudd-der yn ei wyneb, a phan ddywedodd wrthi am ddymuniad y Swltan ysgydwodd ei phen.

"Yr hen wrach a ddygaist ti yma i'w hymgeleddu a aeth â'r hanes i'r llys, ac y mae cynllwynion drwg ym meddwl y Swltan."

Dychwelodd Ahmad i'r llys ymhen dau ddiwrnod â phabell fechan wedi ei chuddio yn ei law. Pan agorwyd hi allan ar y maes yr oedd yn fwy na digon i gynnwys holl fyddin y Swltan.

Brathai eiddigedd fron y Swltan, ac wedi siarad â'r ddewines gofynnodd am ffafr arall.

"Ahmad," meddai, "clywais fod ffynnon yng ngwlad y Tylwyth Teg, ffynnon â'i dŵr yn iacháu pob clefyd. Y mae pedwar llew gwyllt yn ei gwylio. Tyrd ag ychydig o'r dŵr hwnnw i'th hen dad."

Yn y plas dan y ddaear gwrandawodd Peri-Banu ar y cais a ddug Ahmad o lys y Swltan.

"Yfory, pan dorro'r wawr," meddai, "cymer fy nau geffyl cyflymaf a dos i neuadd y castell acw ar y mynydd. Ar gefn un o'r ceffylau gofalaf y bydd dafad farw wedi ei thorri'n bedair rhan. Pan ddeui at y ffynnon tafl y darnau o gig i'r llewod, yna brysia i'r ffynnon a llanw'r ffiol hon â'r dŵr."

Trannoeth, cyn gynted ag y daeth gwrid y wawr i'r dwyrain, carlamodd Ahmad at y ffynnon, taflodd y ddafad i safnau'r llewod a rhuthrodd yn ei ôl gyda'r dŵr gwyrthiol yn y ffiol. Er ei syndod, dilynodd y llewod ef bob cam at blas y Swltan gan ysgwyd eu cynffonnau'n hapus bob tro yr edrychai'n ôl arnynt.

Cymerodd y Swltan arno'i groesawu'n gynnes, ond, yn fuan, ymgynghorodd eto â'r ddewines.

"Y mae dy hen dad, Ahmad," meddai wedyn, "am ofyn ffafr arall gennyt. Yng gwlad y Tylwyth Teg y mae dyn bychan dair troedfedd o uchter ond â barf bum llath ar hugain o hyd. Ar ei ysgwydd caria fár o haearn yn pwyso dau gant a hanner o bwysau, ond geill y dyn bychan hwn ei droi o gwmpas ei ben heb grych ar ei dalcen, fel pe bai'n bastwn o bren. Tyrd â'r gŵr hwnnw yma inni gael ei weld."

Dychwelodd Ahmad yn drist at Beri-Banu. "O," meddai hithau, "Shabar, fy mrawd, yw'r dyn bychan."

Taflodd arogldarth i fflamau'r tân, a'r funud nesaf daeth Shabar i mewn i'r ystafell. Dyn bychan, bychan oedd, yn ofnadwy hyll, ac â barf hir, drwchus yn llusgo hyd y llawr. Yr oedd ei ben yn fawr iawn ond ei lygaid yn fychain fel llygaid mochyn, a'i fwstas hir, troellog, yn cyrraedd at ei glustiau. Yr oedd crwb ar ei gefn ac ar ei fynwes, ac ar ei ysgwydd dde cariai fár mawr trwm o haearn. Gwrandawodd Shabar yn astud ar Beri-Banu yn adrodd holl hanes y ddewines ac eiddigedd y Swltan.

Bore trannoeth, aeth Ahmad a Shabar gyda'i gilydd i lys y Swltan. Pan gyraeddasant byrth y ddinas dihangodd y gwylwyr a'r bobl i gyd mewn dychryn; rhuthrent yn wyllt i dai a siopau, llawer ohonynt yn colli eu sandalau oddi am eu traed a'u tyrbanau oddi am eu pennau. Yn y llys hefyd ffoes y cynghorwyr a'r gwylwyr am eu bywyd.

"Dyma fi," meddai Shabar wrth y Swltan. "Beth a fynni di?"

Troes y Swltan ei ben i ffwrdd; ni fedrai edrych ar greadur mor hyll. Gwylltiodd Shabar a chododd ei fár o haearn i fyny gan ei ollwng ar ben y Swltan. Lladdwyd ef yn y fan, a lladdodd Shabar y cynghorwr drwg a'r hen ddewines gyfrwys.

"Lladdaf holl bobl y ddinas," meddai, "oni phenliniant o flaen Ahmad, y Swltan newydd, ac o flaen fy chwaer, brenhines yr India."

Llawenychodd y bobl, yn dlawd a chyfoethog, oherwydd yr oedd pawb yn hoff o'r Tywysog Ahmad. "Hir oes i'r Brenin Ahmad! Hir oes i'r Brenin Ahmad!" oedd y cri a godai drwy'r ddinas i gyd.

Felly y daeth Ahmad yn Swltan India yn ogystal ag yn Dywysog y Tylwyth Teg. I Ali, ei ail frawd, rhoes ddinas fawr gyfagos i'w rheoli, ond gwrthododd Husayn yn lân adael unigrwydd ei fro anghysbell.

Nodiadau[golygu]