Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion/Llwyd, Huw

← Lloyd, Parch. Hugh N.

Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)

Llwyd, Morgan

LLWYD, HUW, bardd enwog a drigianai yn Cynfal, plwyf Maentwrog, yn Ardudwy. Bu yn swyddog yn y fyddin, a gwasanaethodd lawer o flynyddoedd fel y cyfryw ar y Cyfandir, a dychwelodd i'w ardal enedigol i dreulio gweddill ei oes, lle у bu farw yn 1620, uwchlaw 80ain mlwydd oed. Claddwyd ef yn Maentwrog, a dywedai ei hen gyfaill a chydfardd, yr Archadiacon Prys rector y plwyf ar y pryd

"Ni chleddir, ac ni chladdwyd
Fyth i'r llawr mo fath Huw Llwyd."

Mae yn nghanol rhaiadrau rhamantus yr afon Cynfal, gruglwyth o graig yn ymddyrchafu o ganol y dyfroedd, a adwaenir hyd y dydd-hwn wrth yr enw "pwlpud Huw Llwyd;" a dywed llafar gwlad, mai yno, i ganol trwst dibaid y rhaiadrau, y cyrchai yn y nos wrtho ei hunan i fyfyrio. Yr oedd yn fardd gorchestol, fel y prawf ei amrywiol weithiau a drosglwyddwyd mewn llaw ysgrifen yn benaf i'r oes hon, ac y mae ei "Ymddiddan rhwng y bardd a'r llwynog," a welir yn Cymru. Fu, 1,357—y ddrama fechan oreu a llawnaf o addysg bur ag sydd yn yr iaith Gymraeg. Efe a ysgrifenodd ei englyn beddargraff ei hun, yr hwn sydd yn argraffedig yn Greal Llundain.