Tudalen:Atgofion am Dalysarn.djvu/42

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

"Pan godi di y bore, meddwl am Dduw;
Dyro ddŵr ar dy wyneb, fe altrith dy liw;
Dywed dy bader cyn profi dy fwyd,
Rhag ofn i'r hen Satan dy ddal yn ei rwyd."

Pwy ddysgodd yr adnod yna iti, Dafydd bach? Richard, fy mrawd," oedd yr ateb. Gwyddai Dafydd Elis am ddireidi Richard, a dywedodd yn ddifrifol, "Gofyn i dy fam dy ddysgu di i ddweud gwers newydd; nid ydyw honna ddim yn wers o'r Beibl." Golygfa ddymunol oedd gweled Elis Jones ar y llawr yn dysgu'r A.B.C. i'r plant ar hen lyfr pren â phapur wedi ei bastio arno, a'r llythrennau'n fawr; a chwestiwn yr hen Elis Jones fyddai bob amser, "Tyrd yma, Dafydd neu Thomas bach; dywed wrthyf beth ydyw enw hon "; yna dangosai hi â'i fys ar yr hen lyfr bach. Wedi i'r bychan ei ddweud, dywedai, "Da iawn, 'machgen i; mi ddoi i fedru dweud yr wyddor bob gair yn fuan." Ni fyddai byth yn curo, ond denu. Rhoddai'r plant eu llaw am ei wddf. Dyn bychan ydoedd, tawel, digon o amynedd ganddo. Dysgodd do ar ôl to ar y llawr. Bu'n dysgu'r wyddor am flynyddoedd. Nid oedd yr un Moddion yn cael ei gynnal yn y Capel na byddai Elis Jones ynddo. Yr oedd ganddo lwybr caregog, blin i fyned i'r capel. Pan fyddai'n dywyll gwelid ef yn dyfod â'i lantern yn ei law a'r plant yn ei ddilyn, y cwbl yn eu clocsiau o'i wneuthuriad ei hun. O! 'r amynedd oedd yn ystôr yn ei galon!

Dilynwyd ef gan ŵr bychan o'r enw Richard