Neidio i'r cynnwys

Tudalen:Athrylith Ceiriog.djvu/71

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

atebem—y ddwy. Y mae mwy o flodeu'r dychymyg yn nghân Glasynys: mwy o'r cyfrin a'r pellswynol.

Fy nhelyn fy nhelyn! Ga'i nhelyn, fy mam?
Mae'r Angel yn dyfod yn araf ei gam!
Mae sŵn tragwyddoldeb yn boddi fy mryd,—
Mi ganaf fy marwnad wrth adael y byd.

****
Mi wela'r Golomen, O! gwelaf y ddwy:—
Hwy ddeuant im hebrwng i fynwent y plwy':
Gobeithio caf Delyn yn ninas yr hedd,—
A Thelyn i nodi man fechan fy medd!

Ond am dynerwch mor garuaidd a dagrau mam, rhaid troi at gân Ceiriog. Nid oes ynddi un ymdrech farddonol; ac am hyny y mae mor dlws.

"Hyd yma'r adduned, anwylyd, ond moes
Im' gyffwrdd fy nhelyn yn niwedd fy oes."

Estynwyd y delyn, yr hon yn ddioed
Ollyngodd alawon na chlywsid erioed;
'Roedd pob tant yn canu'i ffarweliad ei hun,
A Dafydd yn marw wrth gyffwrdd pob un.

Y mae caredigrwydd Ceiriog wedi ei arwain i ganu yn dyner ac yn aml am anafusion bywyd. Canodd y "Telyniwr Dall" wrth gychwyn ei yrfa lenyddol a thua'i diwedd canodd y "Telynor Ieuanc." Trueni yr hynafgwr a welai y bardd ieuanc, a thrueni y plentyn a welai ar derfyn arall bywyd. Onid hoffder at blant a gadwodd ei awen mor ieuanc a'i obaith mor glir? Y mae y telynor bychan amddifad hwn, a'i delyn mor wael a'i wisg, yn edrych, O! mor hardd yn ngoleuni cariadus yr awen! Y mae ganddo galon fechan yn llawn o gydymdeimlad; y mae yn aberthu pobpeth er mwyn ei chwaer na wêl byth mwy haf ar y ddaear:—

A chyn iddi gyrhaedd fy nhad a fy mam,
Mewn gwlad mae gwell telyn i'w chael,
I'm chwaer—anwyl chwaer, 'rwy'n canu fel hyn,
Am damaid, ar delyn mor wael.