Tudalen:Cartrefi Cymru Owen Morgan Edwards.djvu/124

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

Y GARREG WEN.

Cychwynnodd tri o Gricieth ar fore hyfryd ym mis Awst diweddar i weled cartref Dafydd y Garreg Wen, ac un o'r tri hynny sy'n ysgrifennu yr hanes diaddurn ond cywir hwn.

Yr oeddem yn tybied, er i ni weled llawer bae tlws, na welsom ddim tlysach erioed na Bae Cricieth y diwrnod hwnnw. Yr oedd y môr diderfyn o'n blaen, ac yr oedd y glesni hwnnw arnom na welsom yn unlle ond ar draethell Mor y Canoldir, dan gysgod mynyddoedd Liguria. Ar un ochr iddo yr oedd bryniau Meirion, fel llinell euraidd rhy dyner i ddisgleirio. O'n blaen ymgodai Moel y Gest fel caer anferth, a gwelem y ffordd hir yn dirwyn hyd yr ochr tuag ati. O'n hôl safai castell Cricieth, yn hyf fel pan canai Iolo Goch iddo, ond heb ogoniant ac heb oleuni mwy. Ar ein chwith yr oedd pigau mynyddoedd gleision yn codi ac yn colli o'n golwg gyda phob codi a gostwng yn y ffordd. Ar ein llaw dde yr oedd y môr, ac adlewyrch haul ar grib bob ton, yn gwneud i ni feddwl am fyddin Sennacherib,

"A phigau picellau fel sêr ar y lli Pan dywynno yr haul ar lasdwr Galili."