"O, y 'Black Boy'?" meddai Dan, gan swnio mor ddifater ag y gallai. "Mi alwais i yno am eiliad i gael gair hefo Wmffra Jones, y Printar."
"Eiliad go hir, mae'n amlwg." Ffroenodd yn arwyddocaol. "'Dydi'r 'ogla' yma erioed wedi twllu'r tŷ o'r blaen." Hyd y gwyddai, nid oedd aroglau'n tywyllu ystafell, meddyliodd Dan, neu fe fuasai'r Black Boy' yn dduach na'i henw. Isaac druan! Oni bai 'i fod o yn 'i fedd mi fasa' hyn yn ddigon am 'i fywyd o. Deuddang mlynadd y buo fo'n Ysgrifennydd y Gymdeithas Ddirwestol yn y dre 'ma. A 'rŵan, y munud 'ma, mae 'ogla'r ddiod, y felltith, yn y parlwr lle'r oedd o'n cadw'i bapura' mor drefnus a gofalus. 'Oes arnach chi ddim cwiddyl, deudwch, a systifficets y Temperance Society ar y wal 'na?
"Gwrandwch, Mrs. Morris. Y cwbwl ddigwyddodd heno oedd imi . . . "
""Tasa' Isaac druan yn fyw, 'fedra' fo ddim byw yn 'i groen am un noson hefo'r 'ogla' 'ma. Rhoi arian ym mhocad hen ddyn tew y Black Boy' 'na a'ch tad druan heb waith a'ch mam yn gorfod . . .
Daeth cryndod i lais Dan hefyd. Peth "Mi siaradwn ni am y 'fory, Mrs. Morris," meddai. "Efalla' y byddwn ni'n dau yn gliriach ein meddwl wedi cysgu trosto fo.'"
"Os medra' i gysgu winc," ebe hi gydag ochenaid wrth droi ymaith yn swta. "Ond mi weddïa i trostach chi," chwanegodd wrth gau'r drws.
Ni liniarwyd ei hysbryd gan y gweddïo: gosododd ei damaid brecwast o flaen Dan heb ddweud gair o'i phen. Beth a oedd yn bod ar y ddynes? gofynnodd iddo'i hun ar ei ffordd i'w waith. Dim ond esgus oedd ei ymweliad ef â'r 'Black Boy, yr oedd yn sicr o hynny: chwilio am asgwrn cynnen yr oedd hi. Pam? Cofiodd am y bwyd sâl a'r tân cynnil, yr ychydig olew a roddai hi yn y lamp, y mymryn o gannwyll yn y ganhwyllbren. Yr oedd hi eisiau rhywun ag arian ganddo i letya yn ei thŷ, rhywun fel y Cecil Humphreys 'na y chwarddai Gwen mor llon yn ei gwmni. Arian . . . "Put money in your purse," oedd cyngor yr hen frawd hwnnw yn 'Hamlet,' onid e? Wel, efallai iddo draethu mwy o ddoethineb nag a wyddai.
