hefyd bron bob pum munud, ac âi allan i'r talcen weithiau i ymsythu wedi bod yn ei gwrcwd cyhyd.
"Is it feelin' stiff ye are?" gofynnodd y Gwyddel yn garedig nid oedd Jerry O'Driscoll mor erwin â'i sŵn.
"Yes, indeed. My back feels as if it's going to snap in two." "Don't you be worryin'. I know all about that, Idris, my boy. I remember my first day underground. 'Faith, I'll never forget it, and I only eleven years old and in a crouch all day. It was double I thought I'd be walkin' all the days of my life. The man I was workin' with one of these holy-mouthed Protestants he was, with a face like iron but with a heart of gold-he told me to take a rest and to lie down flat. And not a stroke of work would he let me do for the rest of the shift. Ay, to be with Ianto Rees when I first went under-ground was the only piece of luck I've had in this God-for-saken place, and that's the truth itself."
Gyda mawr ryddhad y clywodd Idris Jerry'n cyhoeddi ei bod yn bryd iddynt gael tamaid.
""Tis time to have a snap," meddai, "and I warrant 'tis no sauce ye'll be wantin' to give ye an appetite this day." Ond wedi iddynt droi ymaith i'r talcen, y gorffwys yn hytrach na'r bwyd a oedd yn fendith i Idris teimlai'n rhy flinedig i fod yn newynog.
Hwnnw oedd y diwrnod hwyaf a gofiai Idris, a phan gyr-haeddodd y caets ar ddiwedd y prynhawn, yr oedd ei holl gorff yn un blinder poenus ac ni faliai pa un ai i fyny ynteu i lawr yr âi'r cerbyd haearn. Ond ar yr wyneb, sgwariodd ei ysgwyddau ac yfodd yr awyr iach mewn llawenydd dwfn cyn troi tua ffenestr ystafell y lampau i roi ei lamp i mewn ac i aros am Fob Tom. A'i flocyn dan ei fraich, rhuthrai pob glowr tuag adref, a chyn hir nid oedd ond ef ac un dyn arall yn oedi yno.
"Ffag?" meddai hwnnw, gan gynnig un iddo.
"No, thanks, I don't smoke."
Pwysodd y ddau yn erbyn y mur, ac ymhen tipyn teimlai Idris y dylai ddweud rhywbeth wrth y dyn.
"Been working here long?" gofynnodd.
"No, started to-day."
"Me too."
Bu orig o ddistawrwydd rhyngddynt, a gwyliai Idris y mwynhad rhyfeddol a dynnai'r llall o'r sigaret.
