Neidio i'r cynnwys

Tudalen:Cofiant D Emlyn Evans.djvu/148

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Serydd) a'i gyfeillion yn Florence, am bwyntio allan y ffordd at y gwir a'r aruchel—daw at y "prif feistri":—

"Gyda dyfodiad y prif feistri i'r maes—y meistri ymhob oes a gwlad wareiddiedig—dangosodd cerddoriaeth y fath adnoddau dihysbydd a feddai; efallai nad mewn dim yn fwy, nag yn yr amrywiaeth cyweirnodol di-bendraw ymron sydd at ei wasanaeth, i ddesgrifio a lliwio y gwahanol deimladau sydd yn perthyn i'r galon ddynol. I'r hen gerddorion, yr oedd y dirgelwch yma heb ei ddatguddio, i raddau pell; yn un peth, yr oedd offerynnau cerdd—orol heb eu datblygu a'u perffeithio i'r un graddau; er engraifft, cyn i'r organ gael ei chywiro yn ol tymheredd gyfartal (equal temperament), yr oedd rhai cyweirnodau mor aflafar arni, fel ag i fod yn amhosibl mewn ystyr ymarferol. Ond fel yr ymddatblygodd celfyddyd a gwyddor, y gallu i gyflawni ac i gynnyrchu yn raddol, law yn llaw, daeth tynerwch haner pruddaidd A leddf, neu danbeidrwydd llachar F lon, yn gymaint at alwad y cerddor â chyweirnod naturiol gonest a hoenus C, neu londer ieuengaidd G. Gall ddefnyddio cyweirnod gorfoleddus fel y gwna Handel yn ei "Hallelujah" a llawer darn arall, un herfeiddiol C leiaf megis ag y gwna Weber yn allegro yr overture i "Der Freischütz," un calon-doredig G leiaf gyda Schubert yn ei "Erl King," neu y dyner-riniol G leddf fel yn y bedrawd, "Blest are the departed" gan Spohr."

Yn y rhan olaf ymdrin â swyddogaeth cerddoriaeth:—

"Nid mewn llun dim sydd yn y nefoedd uchod, yn y ddaear isod, na'r dwfr sydd odditan y ddaear, y gellir profi y galluoedd cerddorol uchaf.