XII. Abertawe.
Hunan—gofiant:
1881—8: Golygfeydd nesaf fy mywyd. Darbwyllodd yr Hybarch Ddr. Thomas Rees, Abertawe, fi i symud yno i sefydlu Coleg Cerddorol i Gymru, ac i fod yn organnydd ei gapel (Ebenezer). Yr wyf yno am saith mlynedd dedwydd o'm bywyd. Ysgrifennaf rai o'm cyfansoddiadau goreu yno. (Gwêl y Rhestr.)
Ymwêl Tywysog a Thywysoges Cymru ag Abertawe i agor y Dock newydd. Gofynnir i mi ysgrifennu[1] "Hail! Prince of Wales " March, ac i arwain y côr o 2000 o leisiau gyda thair seindorf bres: llwyddiant mawr ar waethaf llawer o wrthwynebiad ar ran cymdeithas gorawl leol. Drwy gymhellion cyson Dr. Rees dechreuais ar fy "Llyfr Tonau Cenedlaethol."
Ni chawn arwain perfformiad fy Oratorio, "Emmanuel" yn Eisteddfod Genedlaethol Merthyr: y canlyniad—fiasco! Y mae distawrwydd yn euraid, felly ni ddywedaf ddim yn y fan hon—gwell ei gladdu ym mhair diwaelod holl bethau erchyll y gorffennol (all the dreadfuls of the past}.
Yn 1882 derbyniais fy nghomisiwn cyntaf i gynhyrchu gwaith ar gyfer yr Eisteddfod Genedlaethol (yn Lerpwl). Cyfansoddais "Nebuchadnezzar": llwyddiant mawr.
- ↑ Cyfansoddodd "Â Chalon Lon" ar gyfer yr un amgylchiad, er na cheir sôn am ei chanu.
