Tudalen:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903).djvu/182

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Gwelir llawer o Parry, a'i anallu i ddewis a dethol, yn y cynghasgliad amrywiol o bersonau a gafodd i roddi tystysgrifau iddo. Ymddengys ei fod yn credu—os ffurfiodd farn ar y mater o gwbl—mai "trwy lu" yr oedd i orchfygu yng Nghaerdydd; oblegid tra yr ymddengys Mr. Jenkins fel capten catrawd fechan, ond trefnus ac effeithiol, y mae Parry fel arweinydd rabble—rabble respectable efallai—ond rabble serch hynny. Ai tybed ei fod yn credu fod Y.H., neu A.S., neu D.D. ar ol enw, neu Parch., neu Syr, a hyd yn oed Arglwydd o'i flaen yn rhoddi hawl i un i siarad ar gerddoriaeth? Ai ynteu credu yr oedd y byddai show fawr, os nad yn dychrynu, o leiaf yn taro dychymyg aelodau'r cyngor, fel yr hen laird Ysgotaidd hwnnw a ai i'r frwydr

With five-and-twenty men-at-arms,
And five-and-forty pipers.


Codwyd ei dad yn sŵn y stori am laniad y Ffrancod yn Abergwaun, ac efallai ei fod yntau wedi etifeddu'r gred y gwnaiff unrhyw hen wragedd mewn gwlanenni coch y tro i ddychrynu'r Ffrancody prif beth yw'r wlanen goch!

Ar ymddiswyddiad Mr. Templeton yn 1888 gwnaeth adran o'r cyngor ymgais i wneuthur i ffwrdd â'r swydd, yng nghysgod yr hen esgus cyfleus fod y cyllid yn isel, ac ymddangosai unwaith eu bod wedi llwyddo yn eu hamcan; ond cafwyd mewn ail ymgyrch fod y mwyafrif, dan arweiniad Mr. Alfred Thomas (Arglwydd Pontypridd), Dr. Saunders, ac eraill, o blaid y swydd, ac yn haf 1888 etholwyd Dr. Parry iddi. A chan ei fod yn awr dan adain y coleg, ac nad oes le i stŵr ym mhalas dysg, aeth yno heb na sŵn utgorn na sain cornet, na chwrdd croeso trefol, ac ymsefydlodd yn ei lawn waith fel darlithydd yn y coleg, ac yn fuan fel organnydd Ebenezer ar y Sul, ac fel meistr y "South Wales School of Music" ac arweinydd yr "Orchestral Society." Gwelwn fod cylchoedd ei weithgarwch agos yr un ag yn Abertawe, yn unig fod Coleg y Brifysgol yn cymryd lle ei goleg cerddorol ei hun yn y bore, a'r Orchestral Society" eiddo y "Choral Festival Society."

Yr oedd gwaith Coleg y Brifysgol mewn cerddoriaeth y pryd hwnnw'n ysgafn iawn—rhyw bum awr yr wythnos,