Windsor Castle
"The Private Secretary is commanded by the King to thank the Rev. R. P. Williams for his letter of the 14th instant and to say that His Majesty hears with deep regret the news of the death of the Venerable Archdruid of Wales. the Reverend Rowland Williams (Hwfa Mon).
"The King would be glad if the Rev. R. P. Williams would convey the expression of His Majesty's sincere sympathy with Hwfa Mon's relations on the loss they have suffered by the death of the Archdruid of Wales, for whom the King had a great regard.
16th Nov., 1905."
Mr. W. J. Parry, Bethesda, a alwyd i siarad yn gyntaf, dywedodd ei fod wedi dyfod yno y diwrnod hwnw i gladdu un o'i hen gyfeillion, cyfaill oedd wedi parhau yn ffyddlon am dros ddeugain mlynedd. Nid oedd yn gwybod a oedd ganddo elyn; ond os oedd, yr oedd efe yn sicr na chlywodd mo Hwfa Mon erioed yn dweyd gair gwael am neb. Ni fethodd erioed a llenwi un cylch cyhoeddus yr ymgymerai ag ef, gwnai hyny yn anrhydeddus, yn y pulpud, ar y llwyfan, yn yr orsedd ac yn yr Eisteddfod. Chwith iawn ganddo feddwl eu bod yn claddu un oedd mor anwyl ganddynt. Y Parch. J. Pandy Williams, Rhyl, a ddywedodd eu bod yn ddiau, yn rhoddi i orwedd yn y bedd y diwrnod hwnw un o enwogion y genedl a'r wlad. Fel brawd a chyfaill cafodd ef bob amser yn siriol a charedig yn llawn cydymdeimlad, ac yn gefnogol iawn yn ei ysbryd a'i ymadrodd i'w gwneyd yn well a chryfach i wynebu eu dyledswyddau ar ol hyny. Y tro diweddaf y cafodd yr hyfrydwch o siarad ag ef, y Diwygiad oedd testyn yr ymddyddan. Yr oedd ei ysbryd yn llawn gwres, a dywedodd ei fod yn ddiolchgar am y dylanwad nerthol a deimlid yn y wlad. Teimlai yn sicr mai nid amser i feirniadu ydoedd, ond i weddio, canu, a gorfoleddu, am fod yr Arglwydd yn gwneyd i ni bethau mawrion. Fel pregethwr yr oedd tlysni a phrydferthwch ei frawddegau, gwelediad clir ei deall, cyflymder a threiddgarwch ei ddychymyg yn ei wneyd yn un o bregethwyr mwyaf poblogaidd ei oes. Fel llenor a bardd yr oedd yn y rheng flaenaf, a bydd ei lafur a'i wasanaeth yn aros.
