"Pe gwyddwn pa ddernyn o'r tir y bu'm plentyn,
Yn ngafael y gelyn, ar derfyn ei daith,
Mi godwn gof-arwydd o'r creulon dro'n ebrwydd,
Ac wylwn o'i herwydd mewn hiraeth.
"Ow! coeliwch, mae'm calon yn gwaedu,—ergydion
A gefais, rhy drymion,—tost greulon yw'r groes;
Dan benyd du beunydd, gan hiraeth o'i herwydd,
Y derfydd llawenydd f' holl einioes."
CYWYDD Y DIOGYN A'R DIWYD.
Diogyn, fab llibyn, llwyd,
Fab gwirlesg, hen fab gorlwyd;
Fab saith gwsg, fab syth ei gefn,
Fab dwydroed lesg, fab didrefn ;
Fab gwarth oll, fab gwrth allan,
Fab caru tŷ, fab cwr tân;
Fab dwylaw pleth, fab cethin,
Fab byr haf, fab beio'r hin;
Fab ofn llew, fab gorllwfr;
Fab tŷ tyllog ar ogwydd,
Fab â dwy law, fab di lwydd ;
Fab cwch heb fêl, gwan helynt,
Fab 'ffrostio mewn gweithio gynt ;
Fab maes drain, fab moesau drwg,
Fab diles, fab diolwg;
Fab mawr, balch, fab mor bylchog,
Fab dwl iawn, byth fab di—lôg ;
Fab coffr gwâg, fab geiff hir gosp,
Fab trymgwsg, llwydd fab tromgosp;
Fab cefn llwm, fab ag ofn llid,
Fab arlwy wael, fab erlid;
Fab prin dorth, di—gynnorthwy,
Fab hir ei blâg, fab ar blwy'.
Y diwyd, fab llawnbryd lles,
Da hynod yw ei hanes ;
Fab ystwythgorph diorphwys,
Fab hyfryd glanbryd a glwys;
Fab bur nos, fab boreu'n wir,
Fab gara waith, fab geirwir;
Fab perchen pwrs, (eurbwrs yw,)
Fab wr pur, fab aur Peru;
Fab prynu tir, glasdir glwys,
Fab pryd hardd, fab Paradwys;
