Cart, cart, cart,
Drwy gydol maith y dydd,
Ac wrth freuddwydio yn y nos,
O flaen y cart y bydd!
Cart, cart, cart,
Yng ngwlad y fagddu fawr,
A'r gannwyll dan y cart.
Sydd wedi cwympo 'nawr;
Waeth beth am golli tân,
Rhaid meindio bod yn smart;
Mae llais yn gwaeddi: "Dere mla'n,
'Nawr, bachan, bant â'r cart."
Yr oedd yn löwr da ei hun, yn ol tystiolaeth rhai fu'n cydweithio âg ef—" yn gallu arbed llawer ar ei ddwylaw drwy osod ei feddwl i weithio "; a thystia hen gyfaill bore bywyd iddo—Mr. T. M. Evans—ei fod yn ennill cymaint o arian a neb pwy bynnag yn y gwaith glô, oherwydd ei ddeheurwydd. Ychydig mewn cymhariaeth a ŵyr ei fod yn rhifyddwr gwych. Gŵyr ei hen ddisgyblion a'i gyd—fyfyrwyr hyn, yn dda; ac yr oedd bod yn rhifyddwr da yn llawer tuag at fod yn gelfydd a deheuig mewn trin y glô yn ei wely cudd.
Dilynodd y grefft hon i ardal Aberdâr, a gweithiodd am beth amser ym Mhwll Rhys, Cwmdâr, gan letya ar Gae Jaci, Trecynnon. Yn ystod ei ymdaith yma, daeth i gyffyrddiad â Llew Llwyfo, a ysgrifennai ar y pryd i'r "Gwron"; Walter Lloyd, perchennog y "Gwladgarwr"; William Morgan y Bardd, Dafydd Bowen, Gwilym ap Ioan, Jenkin Howell, a Dafydd Morgannwg. Yr oedd ganddo atgofion hyfryd am Gwm Aberdâr a'i feirdd, ei lenorion a'i gôr mawr, a chlywsom ef yn eu crybwyll fwy nag unwaith, mewn blynyddoedd. diweddarach.
