5. Os byddi yn chwennych cael dy alw i gyfrinach na'th alwer, dyro dipyn ar dy esgid, ac fe'th elwir, ac ni wneir dim hebot.
6 Rho mewn dŵr, a golch dy wyneb, a byddi fel angel.
7. Dod dan wadne dy draed, a doeth fyddi.
8. Dod ar dy iad pan elych i gysgu, ti gei weled trwy dy hun y peth a ddaw i ti.
9. Dod dan dy dafod, a thi gei'r gorchafieth ar y neb a ymresymo â thi.
10. Bwrw beth yn nillad y neb a fynnych gael i gyfrinach.
11. Dyro'r lludw mewn brath neu archoll, ac iach fydd.
12. O bydd ofn dy elynion, dyro beth o'r lludw rhwng dy ddwy ysgwydd.
MAINI GWENOLIAID.
O mynni gael main gwenoliaid, y seithfed o fis Awst cymer y trydydd aderyn a fo yn y nyth yn ol, a thorr ei forddwyd yn dri darn, a rhwym ede am y troed iach, fel na allo fe fyned dros y nyth hyd ymhen y saith niwrnod. Ac yna agor ei gropa, ac yno i cae dri maen,—un gwyn, ac un coch, ac un gwyrdd. Rhinwedd y maen gwyn yw, dyro yn dy enau, a dyro gusan i wraig neu forwyn, a hi a'th gâr yn fawr hyd na allo fod hebot. Rhinwedd y maen gwyrdd yw, dwg gyda thi a gelli fod heb fwyd na phryd. Rhinwedd y maen coch yw na chyll dim o'th waed yn erbyn dy ewyllys tra fo gyda thi.
ADAR Y LLWCH GWIN.
Drudwas ap Traffiniowg a gafas gan ei wraig dri aderyn a elwid Adar Llwch Gwin. Ac hwynt a wnaen bob peth ar a arche eu meistr iddynt. Ac ef a bwyntied maes rhwng Arthur a Drudwas, ac ni chae neb ddyfod i'r maes ond y nhw ill dau. A gyrru a wnaeth Drudwas ei adar, ac erchi iddynt ladd y cyntaf a ddae i'r maes. Fe ddaeth chwaer Drudwas, oedd ordderch i Arthur, ac a lesteiriodd Arthur i'r maes er cariad ar Arthur a Drudwas. Ac o'r diwedd ef a aeth Drudwas i'r maes, gan dybied ladd o'r adar Arthur yn ei arffed. Ac yna yr adar a'i lladdasant ef; ac wedi ei gipio i entrych awyr, pan adnabuant hwy y fo, disgyn a wnaethant i'r llawr, trwy ruddfan tosturiol am ladd Drudwas eu meistr. Ac y mae caniad ar y Llwch Gwin ar dannau, a wnaed i goffhau hynny. Ac o hynny y cafes Llywarch Hen destyn yr englyn hwn,—
E las y Drudwas Traffin,—trwm ddiwrnod
Rhag trallod a gorddin,
Adwyth gwnaeth ar gyffredin
Adar a'i lladdodd Llwch Gwin.
CWYMP LLYWELYN.
Coffadwriaeth am ladd Llywelyn ap Gruffydd ap Llywelyn, y tywysog diweddaf ar Gymru.
Dywed i wyr Gwynedd galon galed
Mai myfi yw Gronw gwirfab Ednyfed
Pe baswn i byw gyda'm llyw
Nis lladdesid gyn hawsed.
Hyn a draethwyd wrth wasanaethwyr Llywelyn ap Gruffydd ap Llywelyn, pan oeddynt yn ymolchi ym Mhistyll y Geiniog yn ymyl y Prysc Duon yn sir Faesyfaid, wedi dianc yn ol lladd eu meistr mewn lle a elwir Aber Edwy, mewn pwyntmant â merch. Hwnnw oedd dywysog diweddaf yng Nghymru. Ysbryd Gronw ap Ednyfed Fychan a draethodd y geirie hynny.
MAES Y CAERAU.
Pieu'r bedd yn y Caerau
Gyferbyn a Bryn Beddau?
Gwryd ap Gwryd glau.
Hwn a gladdwyd mewn lle a elwid Maes y Caerau, yn ymyl Dinas Embrys.
BEDD GELERT.
Claddwyd y Cilhart celfydd—ymlyniad
Ym mlaenau Efiionnydd;
Parod ginio da i'w gynnydd
Parai'r dydd i helai hydd.
Hwna ganed am gladdedigaeth bytheiad Llywelyn ap Iorwerth Drwyndwn, twysog, ac mewn lle a elwir heddyw Bedd Celerd neu Cilhart.
