Tudalen:Enwogion Ceredigion.djvu/199

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

arfer brad yn erbyn y Cymry. Daeth Edgar, brenin Lloegr, i Gaerlleon i'w erbyn, gan "yru arno lywodraeth." Cafodd ei ddilyn gan ei fab Meredydd.

OWAIN AB MEREDYDD oedd wyr i Owain ab Gruffydd. Yr oedd yn rhyfelwr dewr; a bu yn cyd-ryfela a'i frawd Cynan, Arglwydd Caron.

OWEN, JOHN, periglor Thrussington, & aned yng Nghilaerwysg, Llanfihangel Ystrad. Cafodd ei addysgu yn Ysgol Ystrad Meirig. Cafodd ei urddo yn Llanelwy yn 1811, ar guradiaeth Hirnant. Cafodd cyn hir guradiaeth St. Martin, Leicester, a gwasanaethodd amryw Eglwysi yn y gymmydogaeth hòno. Cafodd ym mhen amser berigloriaeth Thrussington. Yr oedd hefyd yn ddeon gwladol. Yr oedd yn wr gweithgar, ffyddlawn, a dyfosiynol iawn. Yr oedd yn un o'r dosbarth "Efengylaidd" o offeiriaid, ac yn un o'r rhai amlycaf o honynt. Safai yn uchel iawn fel gweinidog yr Efengyl. Yr oedd hefyd yn awdwr enwog, fel y dengys y rhes ganlynol: Letters on the Writings of the Fathers of the Two First Centuries,

1838; Cofiant y Parch. Daniel Rowlands, 1839;

Lectures on Popery, 1843; A New Translation of Luther on the Galatians, 1845; Memoir of the Rev. Thomas Jones, Creaton, 1851; Emynau wedi eu cyfieithu o'r Seisoneg, a rhai Newyddion, 1860. Ond ystyrir ef yn uwch fel awdwr yn ei gyfieithad o Esboniad Calfin. Daeth y Prophwydi Lleiaf allan yn bum cyfrol yn 1849; y Rhufeiniaid yn 1849; pum cyfrol yn 1855; yr Hebreaid yn 1853, a'r Epistolau Cyffredinol yn fuan ar ol hyny. Bu farw Gorphenaf 25, 1867, yn 80 mlwydd oed, yn nhy ei fab yng nghyfraith, y Parch. Henry Smith, St. Alban. Yr oedd yn hoff iawn o wlad ei enedigaeth, ac yn parhau i allu ysgrifenu a phregethu yn Gymraeg.

OWEN, JOHN. bardd, oedd enedigol o Geredigion. Symmudodd i Lundain, a chyfansoddodd gywydd i'w gariad yn 1758. Dengys fod ei anwylyd wedi ffromi wrtho am ei fod wedi gadael ei wlad a hithau. Dechreus y cywydd fel hyn:- {{center block|

"Y gywrain ferch a gerais,
Claf oll wyf, O, clyw fy llais."