Tudalen:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu/51

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

hefyd mor fawr oedd anfantais Beaconsfield, ac mor anwybodus yr ymddangosai yng Nghynhadledd Berlin oblegid na fedrai mo iaith gyffredin ei gyd— gynghorwyr. O! na buasai'r Ffrancwyr, yr Ellmyn, y Rwsiaid, a'r Tyrciaid, o'r un ysbryd â nyni'r Cymry. Pe baent felly, buasent oll yn unfryd yn troi i'w Saesneg o barch i'm Harglwydd Sais.

3.—Pa un ai mantais ai anfantais i ddynion fyddai bod heb iaith o gwbl?

Os dywedir mai mantais fyddai hynny, dangoser y medr dynion eisoes wneud y ddau beth pwysicaf, sef bwyta a chysgu, heb yr un iaith, ac y medrent garu ac ymbriodi, ac ymbaffio ac ymgymodi, a chladdu ei gilydd hefyd heb iaith, pe rhoddent eu bryd ar hynny. Profer y byddai mwy o naturioldeb ar eu hysgogiadau, a mwy o fynegiant ar eu gwep pe baent heb iaith; y ceid gwared llwyr o'r pregethau hirwyntog, yr areithiau llywyddol, y cylch—lythyrau, yr hysbysiadau, yr enllibiau, gweniaith, Warton, Bradlaugh, y Police News, a phob rhyw geriach, pe baem heb iaith. Ar air, ceid y fath ddistawrwydd ar wyneb y ddaear fel y byddai Thomas Carlyle farw o lawenydd.

4.—Pa un ai mantais ai anfantais i gerddorion ydyw bod mwy nag un dón ar yr un pennill?

Os barna'r cystadleuydd mai anfantais ydyw,