Tudalen:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu/193

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Yn 1826 fe roddwyd llofft ar y capel. Fe ymddengys fod cyfnod o lwyddiant ar yr achos yn union o flaen hyn, a dywedir ddarfod ychwanegu 24 at yr eglwys mewn byrr amser. Yr un flwyddyn y daeth William Jones yma o Ddolyddelen, sef brawd John Jones. Y flwyddyn hon hefyd fe gychwynnwyd cynnal cyf- arfodydd gweddi fore Sul yn y tai ar gylch, yr hyn a barhaodd yn ol hynny yn ddifwlch am chwarter canrif. Yn nhymor prinder capelau, pan yr oedd rhai teuluoedd yn anghyfleus o bell oddiwrth bob capel, yr oedd yr angen am hynny yn fwy. Wedi i'r arfer honno gael ei rhoi i fyny, yr oedd cyfarfod gweddi fore Sul i'r bobl ieuainc yn cael ei gynnal yn y capel ar hyd y blynyddoedd.

Yn 1829 y symudodd William Jones oddiyma i Ryd-ddu.

Robert Dafydd oedd y cyntaf i'w osod yn y swydd o flaenor gan yr eglwys ei hun, a hynny ddigwyddodd yn 1830, wedi bod o Robert Griffith yn y swydd arno'i hun am wyth mlynedd. Elai ef i'r swydd yn naturiol yn rhinwedd ei swyddogaeth flaenorol cystal ag yn rhinwedd hir wasanaeth.

Yn amser y cyffro cyntaf gyda dirwest yr oedd awydd cyff- redinol yn yr ardal am gyfarfod cyhoeddus, sef un o gyfarfodydd mawr y dyddiau hynny, pan fyddai'r gwahanol enwadau yn ymuno i'r amcan. Fe gafwyd y cyfarfod ar Tachwedd 1, 1836. Yr oedd pleidwyr grymus i'r achos yn y gymdogaeth, sef John Jones, Owen Thomas (ar ol hynny o Brynmawr) a Robert Jones Llanllyfni. Byddai John Jones yn cymell yr egwyddor ddirwestol mewn pregethau gyda grym argyhoeddiadol a hyawdledd ysgubol. Yr oedd rhif aelodau y Gymdeithas yn Nhalsarn erbyn Ionawr 13, 1837, yn 354.

Cychwynnwyd cangen-ysgol Cesarea yn ystod 1837-8.

Yn 1838 fe ddaeth Talsarn a Nebo yn daith.

Torrodd diwygiad y flwyddyn 1840 allan yma yng nghyfarfod gweddi y merched a gynhelid ddydd gwaith. Yr oedd rhai o'r merched hynny yn meddu ar radd o hynodrwydd mewn dawn a chymeriad, sef, ymhlith eraill, Mary Watkyn, Marged Williams, priod John Hughes, y ddau o'r Waenfawr, Marged Roberts, gwraig Robert Griffith Tŷ'r Capel, Ann Morris Tanrallt a Catrin Michael.

Yn 1841 y sefydlwyd y Gymdeithas Rechabaidd yn y lle.