Tudalen:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu/241

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Feallai mai ar ol diwygiad 1830-2 y ffurfiwyd côr dan arweiniad Hugh Williams Cae'mryson. Parhaodd ef gyda'r arweiniad hyd nes symud ohono i'r Porthmadoc. Yn arweinydd deheuig. Aeth sôn am ganu Rhostryfanr dwy'r ardaloedd. Dywedai John Jones Talsarn, ebe Mr. Jones Hughes, mai canu cynulleidfaol Rhostryfan a'r Capel Coch oedd y goreu yn Arfon yn y cyfnod hwnnw. Olynydd H. Williams oedd William Jones Cefnpaderau, yr hwn a lwyr ym- roddodd i'r gwaith am ysbaid, nes symud ohono i Ffestiniog. Ei wraig yn un o gantoresau goreu'r cylch. William Hughes y siop yr arweinydd nesaf. Cymhwysterau uchel fel cerddor, ond nid yn llwyddiant fel arweinydd côr. Dilynwyd ef gan John Thomas, Owen Morgan Jones, Edward H. Edwards, John J. Griffith, a Robert R. Thomas. Cynelid cyfarfod wythnosol y côr yn gyson bob nos Sadwrn o'r dechre am gyfnod maith iawn. Gofalai aelodau ieuainc y côr, er myned ohonynt i Gaernarvon ar y Sadwrn, am fyned yn brydlon erbyn saith i'r cyfarfod. Byddai un neu ddau o'r blaenoriaid ym mhob cyfarfod. Cysegrid pob cyfarfod â gair Duw a gweddi ar ei ddechre, a gweddi ar ei derfyn. Pan ddigwyddai i aelod o'r côr ballu mewn buchedd, ac anfynych y digwyddai, gweinyddid disgyblaeth ar y cyfryw gan y côr, yn anibynnol ar y ddisgyblaeth eglwysig.

Dyma adroddiad ymwelwyr Canmlwyddiant yr Ysgol (1885): "Mae yma ystafell i'r plant, ond nid yw yn cael ei defnyddio. Fodd bynnag, denid ein sylw a'n hedmygedd gan rai o'r dosbarthiadau ieuengaf a chanol, yn y rhai y ceid ymdrech a medr amlwg, a hynny o du yr athrawon a'r ysgolheigion. Amlygwyd bywiogrwydd a dyddordeb yng ngwaith yr ysgol yn Horeb. Yr hyn a awgrymem fel gwelliant ydyw, bod lleoliad y dosbarthiadau yn cael ychydig sylw. Yr oedd dosbarthiadau y meibion yn anghyfleus o agos at eu gilydd, tra yr oedd yr ochr arall i'r capel ymhell o fod felly."

Rhif yr eglwys yn niwedd 1900, 345.