tad Michael Roberts. Dywed Michael Roberts, hefyd, y bu'r achos yma o'r blaen cyn adeg codi'r capel. (Cofiant Michael Roberts, t. 140).
Dechreuodd yr ysgol Sul yn y Planwydd bach, beudy ar dir y Planwydd wedi hynny, yn Nant Betws, yn nechreu'r ganrif o'r blaen. Tenant y Planwydd bach y pryd hwnnw oedd Sion Robert Ellis, ac y mae ei ddisgynyddion o hyd yn y Planwydd. Nid oes ond murddyn y Planwydd bach yn aros. Tebyg mai gwr y tŷ a arweiniai gyda'r gwaith. Y traddodiad ydyw mai Sion Prisiart y Waenfawr ydoedd sefydlydd yr ysgol yn yr ardal hon.
Fe symudodd Sion Robert Ellis i Fronfedw uchaf, a chynhelid yr ysgol yno. Deuai Sion Prisiart yno drachefn. Y cwbl a all Mr. Edward Owen nodi o aelodau yr ysgol ydyw gwr a gwraig Clogwyn gwin a'r pedwar llanc, Sion Gruffydd Cwellyn, a hwyrach ei rieni, ac Ann Parry Bronfedw isaf. Tybia mai ychydig oedd y nifer. Sais ydoedd trigiannydd Glanrafon ar y pryd. Nid yw'r Bronfedw uchaf cyntefig ond murddyn yn awr, tu uchaf i Ty'n y ceunant, yn ymyl y llwybr sy'n croesi o Nant y Betws i Lanberis.
Wedi marw Sion Robert Ellis, symudwyd yr ysgol i dŷ Ellis Griffith, yr hwn oedd newydd briodi Ann Evans, merch Dafydd Evan Nantlle. Eu tŷ hwy yw'r Bronfedw uchaf presennol. Ac yno yr arhosodd yr ysgol bellach hyd yr adeiladwyd y capel yn 1825. Ymunodd Rhys Williams Cwmbychan â'r ysgol hon, a daeth yn arolygwr yma. Yn 1814 y daeth ef at grefydd, ac ar ol hynny y cychwynwyd yr ysgol yma. Yng nghyfarfod chwech wythnosol Pentir, Hydref 17, 1819, rhowd rhif ysgol Bronfedw fel 61, a rhif y penodau a ddysgwyd er y cyfarfod o'r blaen yn 259. Dilynai llanciau y Clogwyn gwin yr ysgol yma hefyd. Rhys Williams yn nodi Robert i adrodd y Deg Gorchymyn y Sul dilynol. "Duw cato fi," ebe Robert, "fedra'i ddim un, ragor deg." Dro arall, Rhys Williams yn nodi un o'r brodyr ereill i'r un gorchwyl. Galw arno ymlaen ar ddechreu'r ysgol i'w hadrodd. Yntau yn hysbysu ddarfod iddo chwilio'r Testament Newydd i gyd a methu ganddo daro arnynt! Tyb Edward Owen ydyw nad oedd hyn i gyd ond bregedd y ddau frawd, a dywed eu bod fel brodyr yn hynod am eu cyfrwystra.
