Lleoedd yn Mon.
53
PLWYF LLANFFINAN .
Saif y plwyf yma oddeutu chwe' milldir i'r gorllewin 0 Beaumaris, a saif yr eglwys yn agos i Afon Ceint : cysegrwyd hi oddeutu y chweched ganrif, i un o'r enw Ffinan, ' Almaenwr, ac esgob Lindisfarne, ac clynydd Aidan i'r esgobaeth hon, fel y crybwyllir gan un o'r enw Bedi. Derbyniodd y plwyf yr enw oddiwrth yr eglwys hon .
Tybir mai yr ystyr yw , " Llan - y-terfyn, neu Terfyn lan ." PLwYF LLAN GEFNI .
Saif y plwyf hwn yn agos i ganolbarth yr ynys hon, a tardda ei enw oddiwrth afon Cefni, yr hon sydd yn
rhedeg trwy ganol y lle. Cysegrwyd yr eglwys i St. Cyngar, mab Garthog ap Caredig, ap Cunedda, yn ol y Dr. W. 0. Pughe: ond dywed Mr. Rowlands, ei fod
yn ewythr i Cybi, mab Geraint ap Erbin. Teimlir ychydig anhawsder i gael allan beth yw tardd iad ac ystyr enw afon Cefni ; tybia rhai iddo darddu
oddiwrth ryw sant o'r enw Gefni, ond nad yw yn hysbys mewn hanesiaeth . Eraill a dybiant iddo darddu oddi.
wrth ansawdd y lle, oherwydd ceir arwyddion eglur fod gorlifiad mawr wedi cymeryd lle yma yn rhyw gyfnod yn oes y byd - y mae y nant a'r fosydd dyfnion oddiam.
gylch y lle yn cadarnhau y dybiaeth yma. Dywedir y bu y môr yn dyfod yn agos i Langefni, cyn codi argae neu gob Malltraeth, ac iddo orlifo yn rhyw gyfnod, fel y galwyd y lle mewn canlyniad yn Llan - y -cefn -llif. Hefyd, ceir lle arall yn agos yn dwyn y cyffelyb ystyr, sef " Careg-y-forwyllt," (eruption rock ) ; y mae hwn
wedi derbyn yr enw oddiwrth y cynhwrf a wna'r dwfr
