Pan bo enwau rhei'ny'n pydru,
Heddyw sydd o enwau mawr,
Fe fydd d' enw oesoedd eto
Yn dysgleirio fel y wawr."
VIII. Thomas Charles.
Mab ydoedd Thomas Charles i Rice Charles, Pant Dwfn, Llanfiangel, gerllaw pentref St. Clears, tua deng milldir o dref Caerfyrddin. Ganwyd ef Hydref 14eg, 1755. Amaethwr oedd ei dad, a bwriadai godi Thomas i'r weinidogaeth. Dechreuodd ei addysgiad mewn ysgol yn ymyl cartref, yn Llanddowror. Yno y daeth i gyfeillach ag un Rhys Hugh, un o ddysgyblion Griffith Jones, ac ymddyddanion y dyn duwiol hwn wnaeth yr argraphiadau crefyddol cyntaf ar ei feddwl. Yr oedd yr argraphiadau hyn mor ddwys, fel yr ymunodd yn blentyn â'r Methodistiaid, a bu yn foddion i ddwyn crefydd i mewn i'w deulu.
Yn 14eg oed symudodd i'r ysgol Ymneillduol yn Nghaerfyrddin. Ionawr 20fed, 1773, pan yn 17eg oed aeth i wrando Rowlands Llangeitho, a dywedai i'r bregeth hono wneyd nefoedd a daiar yn bethau newydd iddo o hyny allan byth.
Pan yn 20 oed (1775) symudodd i Ryd-
