I wedi cael pethau na fedrwch ch'i mo'u rhoi i mi !"
Sefydlodd William Hughes ei lygaid yn graff ar ei ferch, a daliodd i edrych arni nes yr ymdaenodd gwrid dwfn dros ei gwyneb. Yna dywedodd y tad, "Lowri, eistedd! Yrwan, dywed, ymh'le y buost ti?"
Yn y Partheneon!"
"Beth! yn y Partheneon!--fy ngeneth I'n myn'd i le pechadurus felly! O, Lowri!-a wyt ti am dynu gwarth ar dy dad a'th fam yn ein henaint, ac am ddamnio dy hun!"
"Toes dim drwg yno,—dim ond pobol yn canu, yn chwareu, ac yn dawnsio."
"O! fy ngeneth anwyl I!-gochel y fath le! Ac ymh'le y cefaist ti'r dillad yna?"
"Gin ferch ifanc ffeind a ch'weuthog sy'n dweyd wrtha I bob amser nad oes dim rheswm i mi fod mor aflêr: hi dalodd am y bonét a'r shawl, a hi a aeth a fi i'r play."
Ni wyddai y rhieni beth i'w wneud—pa un ai wylo, ai ceryddu, ai cynghori, ai beth. O'r diwedd, dywedodd William Huws,—"Lowri! ni cheiff y dillad yna fod yn y ty yma am fynud hwy. Tyn nhw, ac mi fynaf eu llosgi'r foment yma!"
Fflachiodd digofaint gwrthryfelgar yn llygaid yr eneth. "Tyn nhw!" ebe'r tad. Ond nacaodd y ferch.
"Tyn nhw!" efe a ddywedodd drachefn.
"Na wnaf!" gwaeddodd yr eneth, a chododd ar ei thraed, "Mi af i ffwrdd cyn g'naf hyny! Mae pawb yn dweyd nad ydyw I ddim yn ffit i fod yma. Mi gaf well parch, gwell bwyd, gwell gwely, a gwell dillad, gin bobol er'ill! Rosaf fi ddim yma'n hwy!" a ffwrdd a hi allan.
Yr oedd y tad a'r fam wedi eu syfrdanu, fel pe buasai taranfollt wedi eu taraw a'u difuddio o reswm a theimlad. Ond daethant i'w pwyll yn fuan. Cododd William Huws; dododd ei het am ei ben, ac aeth allan i'r heolydd, lle y bu yn chwilio am ei ferch hyd doriad y wawr.
PENNOD IX.
Join then each heart and voice to raise
Our harvest song of joyous praise,
As round our feast we meet.
—THOS. FRANK BIGNOLD.
Y mae arferiad drwg yn mhlith rhai o amaethwyr Cymru yn nghyswllt ag anrhydeddu dyogeliad llafur y cynhauaf i
