Neidio i'r cynnwys

Tudalen:Huw Huws neu y Llafurwr Cymreig.djvu/40

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

i'r pen eisoes, ac fod yn rhaid i ni adael allan amryw bethau ag y bwriadwyd eu trin yn y dalenau hyn.

Dichon mai anhawdd fyddai cael golwg cywirach ar gymeriad llafurwyr Cymreig nag wrth y bwrdd, yn nghegin amaethdy, ar ol noswylio. Caiff y darllenydd gipolwg ar Huw Huws, a'i gydweithwyr, yn yr agwedd hono yn awr. Yr ydym yn gorfod bod yn frysiog gyda hyn, er mwyn tynu at y diwedd cyn gynted ag y gallwn.

Yr oedd cyffro difyr diwedd y cynhauaf wedi myned heibio, ac yn mhen deuddydd ar ol y wledd ar gae mawr Plas Uchaf, rhoddodd y gauaf arwydd disymwth ei fod yntau am hawlio ei orsedd am dymhor. Daeth yn dywydd tymhestlog, heb neb yn dysgwyl hyny, ac ymgasglodd gweision a morwynion Plas Uchaf o gwwpas y tân coed, dan y simdde fawr, agored, i aros swper.

"Hei, lads!" ebe un o'r gweision—"glywsoch chi am Ned y Rhos a Wil y Bryn, dau was Tanymynydd?"

"Do," atebodd gwas arall—"mi glywis i bod nhw ar eu spri byth ar ol bod yn boddi'r cynhaua'. O ran hyny, mi gwelis i nhw yn Nhafarn y Fudde Fawr echnos, ar ei chefn hi'n gynddeiriog. Mi fuo gest iawn i mi a myn'd i gwffio hefo Ned. Yr oedd o'n reit gas o hyd, eisio i rhywun gwffio hefo fo; ac mi yfodd 'nglasiad i er mwyn tynu ffrae."

"Wel, Owen, beth neist ti? Ddaru ti ddim cwffio; Mae Ned yn ddyn cryf ofnadwy, ac mi fedar handlio'i ddyrnau'n reit ddel."

"Ie ond y felldith hefo fo," ebe Owen, "ydi, 'i fod o mor chwanog i gnoi. Y fo frathodd glust Wil Jones Tyddyn Bach. Mi faswn i wedi dreio fo oni bai 'i fod o mor ffond o gnoi."

"Thdi wneuthost yn gall iawn i beidio 'medlaeth dim a fo, Owen," ebe'r hwsmon, yr hwn oedd yn hen wr call, gwledig, cryf, a sobr, wedi gweled llawer tro ar fyd. fum i'n ddigon o ffwl, pan yn dy oed ti, i feddwl na fedrwn i ddim bod yn llanc heb gwffio yn mhob man."

"Dyna'r achos fod cimint o greithiau arnoch chi mae'n debyg?" ebe un o'r gweision. "Mi glywais i nhad yn deud lawer gwaith sut y byddach chi'n chwalpio'r llanciau cryfaf ar hyd y ffeiriau ac yn mhob mitting degwm. Sut fuo hi ar argu llyn mawr Mynydd Paris 'stalwm?"

Peth anhawdd ydyw i hen bobl ymwrthod a'r pleser o adrodd am eu hen gampau, ac er fod Rhisiart Prisiart, yr Hwsmon, wedi ymadael, er's llawer o flynyddoedd, a'i hen gymdeithion meddw, ac wedi dyfod yn ddirwestwr selog, eto, gellid tybio fod tipyn o falchder yn llechu yn nghil ei lygaid wrth adgofio am wrhydri ei ddyddiau boreuol.