Tudalen:Llyfr Del (OME).pdf/50

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

"Ni wnest ddim i ddigio dy dad, ai do? " ebe'r rabbi toc.

"Naddo," ebe'r bachgen, "ei weld oedd hiraeth fy nghalon, ac ni chaf ei weld mwy."

"Fab cariadus, dad doeth," ebe'r rabbi, "mi welaf ystyr y cwbl yn awr. Gwelodd dy dad fod Angau'n cerdded yn gyflym i'w gyfarfod. Gwelodd nad oedd amser i anfon am danat cyn ei farw. Ni fydd fy mab yma,' meddai wrtho ei hun, 'ac fe ddifroda'r gweision ei etifeddiaeth. Rhag iddo ddod yma i edrych ar eu holau, ni ddywedant wrtho am fy marw am lawer o ddyddiau. Felly rhaid i'm henaid aros yn hir am y fendith sy'n dod o alar mab serchog am ei dad. Ond mi adawaf fy etifeddiaeth i'r caethwas buanaf sydd gennyf, ar amod fod fy mab i gael y peth wel gyntaf wedi fy marw neu'r peth ddewiso. Felly bydd y gwas yn sicr o redeg bob cam i ddweyd yr hanes wrth fy mab, a chaf finnau fendith ei alar.' Dyna fel y dywedodd dy dad wrtho ei hun."

"Ie," ebe'r mab, "gwell gennyf iddo gael bendith fy ngalar na phe cawn fy etifeddiaeth."

"Ond gwrando," ebe'r athraw. "Yr oedd dy dad yn wr doeth, nid yn unig yn dad serchog. Oni wyddost mai eiddo ei feistr yw pa beth bynnag sydd ar elw gwas, yn ôl y gyfraith? Y peth cyntaf o eiddo dy dad a welaist oedd y caethwas,—y caethwas sydd yn meddwl mai efe sydd i gael dy etifeddiaeth. Dewis y caethwas, a chei felly holl etifeddiaeth dy dad."

Gwelodd y mab ddoethineb a chariad ei dad oedd wedi ei golli. Mawr oedd syndod y gwas pan ddywedodd y bachgen ei fod yn ei ddewis ef. Ond cafodd yntau ei ryddid am redeg mor fuan o fynyddoedd Gilboa.