Swnia fel hyn,—
O'u gyddfau / pluo / gaddfwyn.
g dd f (u) /bwlch / g dd f (n)
Y ddwy arall yw,—
5. Y DRAWS O GYSWLLT DDISGYNEDIG, a'r
6. DRAWS GYFERBYN.
III. Y GYNGHANEDD SAIN. Yn y gynghanedd hon ceir:—
(a) Dwy sill neu ddwy sain yn odli (rhyme).
(b) Dwy sain (neu ychwaneg) yn cynganeddu.
Cymerwch y llinell,—
"Lle yn fuan y Cân Côg."—(Eben Fardd).
Gwelwch fod :—
(a) Y sill —an yn "fuan" yn odli gyda "cân"
(b) "C" yn "Cog" yn ateb "C" yn Cân.
Gelwir hon yn gynghanedd sain rywiog.
Y mae pedwar math ar Gynghanedd Sain.
1. Y SAIN RYWIOG; a gymerwyd fel enghraifft uchod. Dyma i chwi enghreifftiau ereill ohoni,—
"Goruwch dwr glan lle cân côg."—(R. ap Gwilym Ddu)
"Gwyl Fihangel ei Sel Sai."—(Eben Fardd).
2. Y SAIN DRAWS.
Y mae hon yn debyg iawn i'r Sain Rywiog.
"Y ddwy foch o Goch (a) Gwyn."
"Rhag edrych, o'r Drych (troi) Draw."
Gwelwch mai yr unig wahaniaeth yw fod un gair i fewn rhwng y geiriau sy'n cynganeddu.
3. Y SAIN DRAWS DDISGYNEDIG.
Y mae hon yn wahanol i'r Sain Draws am fod yn rhaid cael gair lluosill ar ddiwedd y llinell,—
"Paham y gwneir CAM (a'r) CYMod."
Gwelwch hefyd fod yr "C" a'r "M" yn "cam" yn cael eu hateb.
