Tudalen:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu/117

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Cyfeiriwyd eisoes at gythrwfl mawr Birmingham, a'r ymosodiad a wnaed ar Lloyd George yno. Dilys cofio fod Lloyd George ei hun, drwy ei ymosodiadau ar Chamberlain, wedi chwerwi pobl Birmingham a'u gyru yn gynddeiriog i'w erbyn. Pan hysbyswyd ei fod ef i gynal cyfarfod yn neuadd y dref, cododd yr holl ddinas megys i'w erbyn. Ceisiodd Prif Gwnstabl y ddinas berswadio Mr. Lloyd George i beidio cynal y cyfarfod, am y buasai yn peryglu ei fywyd wrth fyned ar y llwyfan yno yn nghanol y fath deimladau. Ond nid un o blant Ephraim oedd Lloyd George i droi ei gefn yn nydd y frwydr. Dywedodd yn syml fod y cyfarfod i gael ei gynal a'i fod yntau yn myned yno i siarad.

Cymerodd yr awdurdodau bob rhagofal oedd yn bosibl. Amgylchynwyd y neuadd gan gorff cryf o heddgeidwaid, a gosodwyd corff cryf arall o honynt yn nghudd yn y neuadd ei hun. Ond ar waethaf pob rhagofal, mynodd y dyrfa wallgof ei ffordd. Drylliwyd ffenestri prydferth y neuadd, torwyd y drysau i lawr; rhuthrwyd y llwyfan; anafwyd amryw o'r heddgeidwaid, a chollodd un dyn ei fywyd. Buasai'r dorf, oddi fewn neu oddi allan i'r neuadd, yn ddiameu wedi lladd Lloyd George pe cawsent afael ynddo. Ond perswadiodd y Prif Gwnstabl ef i ymneillduo yn ddirgel i ystafell o'r neilldu, ac i wisgo dillad un o'r heddgeidwaid. Yna, fel heddgeidwad, yn nghanol llu o wir heddgeidwaid, martsiodd allan o'r neuadd ac ar hyd yr heol drwy ganol y dorf. Tybiodd un o'r dorf iddo ei adwaen, a gwaeddodd allan: