Tudalen:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu/178

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Credai Mr. Chamberlain mewn diffyndolliaeth, Mr. Lloyd George mewn masnach rydd. Barnai'r cyntaf mai drwy osod toll ar nwyddau o wledydd tramor y ceid rwyddaf yr arian at wella cyflwr yr hen bobl dlawd. Daliai Lloyd George mai y werin a fyddai raid talu'r tollau yr amcanai Mr. Chamberlain eu codi at y pwrpas, a bod y gweithiwr, druan yn talu digon eisoes at gyllid y deyrnas. Credai mai gosod trethiant trymach ar y cyfoethogion oedd y peth tecaf a goreu i'w wneyd. Gwir ddarfod iddo ddweyd: "Dylynaf unrhyw arweinydd a ddwg i'r werin rawnsypiau Ascalon." Ond nid oes neb a ameua y cadwai Lloyd. George lygad gwyliadwrus ar yr arweinydd, a phe gwelai ef yn gwyro yn ol i gyfeiriad anialwch Sin Diffyndolliaeth, ac i gaethiwed Aifft y deddfau yd, buasai yn ddioed yn chwilio am arweinydd arall, neu yn cymeryd yr arweinyddiaeth ei hun.

Felly, yn ei Gyllideb Fawr, gosododd i lawr yr egwyddorion hanfodol a ganlyn fel sail i'w drethiant:

1. Rhaid i'r trethiant fod o natur helaethol, hyny yw y cyfryw ag a dyfai i gyfarfod a chynydd gofynion y rhaglen gymdeithasol.

2. Rhaid i'r trethiant fod o'r cyfryw natur fel na niweidiai mewn un modd y diwydiant a'r fasnach ydynt yn ffynonell cyfoeth y deyrnas.

3. Rhaid i bob dosbarth gyfranu at y cyllid.

Cymwysodd yr egwyddorion hyn yn ei gyllideb mewn trethi newydd fel a ganlyn:

Treth ar Automobiles a Petrol ... 600,000p
Toll ar Stamps o bob math ... 650,000p
Treth newydd ar y Tir ... 500,000p
Toll ar Etifeddiaethau ... 2,850,000p
Treth yr Incwm ... 3,500,000p
Toll ar Wirodydd ... 1,600,000p
Toll ar Dybaco ... 1,900,000p
Treth ar Drwyddedau Diodydd Meddwol ... 2,600,000p
Cyfanswm y trethi newydd ... 14,200,000p