Tudalen:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu/184

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

ysgafnhau baich y gweithiwr a'r tlawd. Pan soniai'r Toriaid am Ddiffyndolliaeth fel meddyginiaeth i dlodi'r deyrnas, dywedodd:

"Yr ydym am alltudio angen am byth o aelwyd y gweithiwr. Yr ydym am yru'r tloty allan o lygad meddwl y gweithiwr. Yr ydym am ysgubo ymaith y bobl a fynant rwystro hyn canys pa beth sydd ganddynt hwy i'w gynyg i'r gweithiwr yn lle y breintiau hyn? Ei orfodi i dalu toll o ddau swllt yn rhagor ar ei fara!"

Ond mewn atebiad i'r cyhuddiad ei fod yn Sosialydd, gellir dyfynu a ganlyn o un o'i areithiau yn Nghymru:

"Ofna rhai y mudiad Llafur, hyny yw, Plaid Annibynol Llafur. Gallaf ddweyd wrth Ryddfrydwyr y ffordd i wneyd Plaid Annibynol Llafur yn fudiad mor gryf nes yr ysguba Rhyddfrydiaeth ymaith yn mhlith pethau eraill. Os ar ol dal swydd am nifer o flynyddoedd y ceir fod Llywodraeth Ryddfrydol heb wneyd dim i gyfarfod ag angenion cymdeithasol y bobl heb wneyd dim i symud ymaith y gwarthrudd cenedlaethol o weled slums, a thlodi, ac angen mewn gwlad sy'n dysgleirio gan gyfoeth; os bydd y Llywodraeth hono ag ofn ymosod ar y drygau ydynt yn achos yr holl drueni hyn, ac yn arbenig y fasnach feddwol a chyfundrefn y tir; ei bod heb roi atalfa ar y gwastraff of adnoddau'r genedl wrth dreulio yn ddiraid ar arfau rhyfel; os na ofalant am foddion cynaliaeth i hen bobl; os caniatant i Dy'r Arglwyddi dynu pob da allan o bob mesur diwyg- iadol, yna y cyfyd gwaedd drwy'r deyrnas am greu plaid newydd, ac ymunai llawer o honom ninau yn y waedd hono."

Ond nid oes ofn Plaid Llafur ar Lloyd George, ac yn enwedig Plaid Llafur yn Nghymru. "Nid yw Plaid Llafur yn peryglu dim ar Genedlaetholdeb Cymreig," ebe efe. Mae un o bob pump o aelodau Seneddol. Cymru heddyw yn aelodau Llafur, a thebyg yw y bydd mwy yn y dyfodol. Ond gwawdia Lloyd George y syniad y geill Sosialaeth lwyddo os bydd Rhyddfrydwyr yn gall. Ebe fe: