Tudalen:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu/190

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

byd. Gwir fod llynges Prydain wedi llwyddo i gadw llynges Germani yn y cyffion yn nghamlas Kiel ac yn Wilhelmshaven, ond y Drednots na fynai efe dreulio arian i'w hadeiladu, sydd wedi cadw y gelyn o dan glo hyd y dydd hwn.

Fel mater o degwch a Lloyd George, dylid nodi dwy ffaith bwysig yn y cysylltiad hwn. Y cyntaf yw, ei fod yn gydwybodol argyhoeddedig nad oedd dim i'w ofni oddiwrth Germani. Nid oes neb yn ameu y buasai y pryd hwnw mor barod a neb i gymeryd pob mesur angenrheidiol i wrthsefyll Germani, pe y credasai fod perygl. Yn yr un araeth ag a ddyfynwyd o honi eisoes, dywedai:

"Mae pawb o honom yn gwerthfawrogi y ffaith fod y wlad hon wedi ac yn mwynhau dyogelwch rhag erchyllderau goresgyniad gan y gelyn, gymaint fel na fynem beryglu y dyogelwch hwnw o eisieu rhagbarotoi mewn pryd. Am ein bod wedi diane cyhyd yr ydym wedi gallu ychwanegu cymaint at ein cyfoeth cenedlaethol. Golyga'n dyogelwch hwn sicrwydd diymod ein rhyddid a'n hannibyniaeth cenedlaethol. Ein safle ddyogel ni fel gwlad a fu lawer pryd yn unig ddyogelwch hawliau gwerin Ewrop pan y'u bygythid. Nid yw yn ein bwriad i beryglu dim ar uchafiaeth Prydain ar y mor; mae yr uchafiaeth hono yn anhebgorol i'n bodolaeth ni fel cenedl, ac i fuddianau hanfodol gwareiddiad."

Yn y brawddegau yna dengys y dyn fel y mae heddyw, yn mlaenaf yn mhlith gwladweinwyr Prydain yn ymladd dros hawliau dynoliaeth, ac yn gwneyd llynges Prydain yn amddiffynfa, ie, i'r Unol Dalaethau, yn erbyn llifeiriant cynddaredd kultur barbaraidd Germani yn ei rhaib gwallgof am lywodraethu'r byd i gyd.