Tudalen:Storïau Mawr y Byd.djvu/27

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

II—ODYSEUS

(O "Odyssey" Homer)

YN y bennod ddiwethaf cawsoch stori gan Homer allan o'i gerdd odidog, "Yr Iliad." Clywsoch am y Groegiaid yn gadael eu gwlad ac am ddeng mlynedd yn ceisio ennill dinas Caer Droea. O'r diwedd lladdwyd Hector gan Achiles, ac yn fuan wedyn gorchfygwyd a llosgwyd y ddinas fawr. Yna cychwynnodd y Groegiaid yn ôl i'w gwlad a'u cartrefi.

Ym myddin y Groegiaid yr oedd milwr cryf, gwrol a doeth, o'r enw Odyseus neu Ulysses. Sonia Homer amdano fel gŵr pwyllog mewn cyngor, ond yr oedd hefyd mor eofn ag Achiles ei hun mewn brwydr. Am y gwron hwn, Odyseus, y canodd Homer ei gerdd hir arall, "Yr Odyssey."

Yn ystod y deng mlynedd y bu'n brwydro'n galed y tu allan i furiau Caer Droea fe ddeuai hiraeth ar Odyseus yn aml am droi'n ôl i'w wlad. Hiraethai am weld ei wraig, Penelope, a'i fachgen bach, Telemachus, a cherdded eto hyd fryniau creigiog ei dir ei hun. Felly, wedi i ddinas Caer Droea syrthio a'i difa gan gleddyf a thân, galwodd Odyseus ei wŷr at ei gilydd yn llawen. Llusgwyd y llongau i lawr i'r môr a chydiodd dwylo parod yn y rhwyfau hir.

"Fy nghyfeillion," meddai Odyseus wrthynt, "meddyliwch yn awr, nid am elynion a rhyfela, ond am