Pan ddengys haul o'i gell |
Wedi cyrraedd y mynyddoedd hyn, mynyddoedd Cymru, hedodd trostynt i Gaer Saint yn Arfon a disgyn ar ysgwydd Brân. Ysgydwodd yr aderyn ei blu, oni ddarganfuwyd y llythyr, a thrist iawn oedd Brân o glywed am waradwydd Branwen. Cynhullodd fyddin fawr ar unwaith, a chychwynnodd tuag Iwerddon, gan adael ei fab, Caradog, a saith tywysog i ofalu am yr ynys hon. Nid aeth Brân ei hun mewn llong, gan ei fod yn ddigon mawr i gerdded trwy'r lli.
Yn Iwerddon rhuthrodd gwylwyr moch Matholwch o lan y môr at y brenin.
"Arglwydd, henffych well!" meddant.
"Duw a roddo dda i chwi," atebodd Matholwch.
"A oes rhyw newyddion gennych?"
"Arglwydd, y mae gennym ni newyddion rhyfedd. Coed a welsom ar y môr yn y lle ni welsom ni erioed un pren, a ger llaw y coed mynydd mawr a hwnnw'n symud, ac ar ben y mynydd ddau lyn."
