Tudalen:Storïau Mawr y Byd.djvu/78

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

am ei gerbyd rhyfel ei hun, ac yn hwnnw y cychwynnodd Cuchulain ar ei antur gyntaf.

Aeth allan ar unwaith gan ruthro trwy ddyffrynnoedd tywyll a thros fryniau creigiog. Y nos honno heriodd dri chawr mewn castell unig, tri brawd a fu am flynyddoedd yn lladd milwyr dewraf Ulster. Lladdodd y tri ohonynt, anrheithiodd a llosgodd eu castell a dychwelodd adref â'u pennau yn ei gerbyd rhyfel. Ni ddywedai neb yn Emain Macha ar ôl hynny fod Cuchulain yn rhy ieuanc i ddwyn arfau.

Fe edrydd yr hen chwedl am ugeiniau o orchestion Cuchulain, a gobeithiaf yn fawr y byddwch yn eu darllen drosoch eich hunain. Penderfynodd y buasai'n priodi Emer, merch dlysaf Iwerddon i gyd, ond nid oedd ei thad, Fforgal y Derwydd, yn fodlon i hynny. Aeth Fforgal at y brenin Conor gan gymryd arno y rhoddai Emer yn wraig i Guchulain os mentrai'r gwron i Wlad y Cysgodion a byw yno am flwyddyn. Credai Fforgal y byddai Cuchulain farw ar y daith, gan mai peryglus iawn oedd y ffordd i'r tir pell, a chreulon y frenhines a reolai yno. Ond, ar ôl llawer o anturiaethau, cyrhaeddodd Cuchulain Wlad y Cysgodion, a gorfododd y gawres a deyrnasai arni i ddysgu iddo bopeth a wyddai am ymladd. Yno gwnaeth gyfaill o fachgen arall o'r enw Fferdia, a chyda'i gilydd wynebai'r ddau bob math o beryglon. Aeth y frenhines yn hoff iawn o Guchulain, a dysgodd iddo ystrywiau rhyfel na wyddai neb arall amdanynt.