Tudalen:Traethawd ar Gaio a i hynafiaethau.djvu/28

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

(7) "Gae' Dyf."—Caerdydd (Cardiff.)

(8) "Addango."—A beaver.

(9) "Cuhelyn ab Gwrgant," 24th King of Britain.

(10) "Ni ddel i Gaiaw," h.y. (11) y Gwyddelod Dublin, i'w hyspeilio.

(12) Tybed mai nid Mair y Forwyn a Monachlog Talyllychau a feddylia y bardd? Y mae Monachlog Talyllychau wedi ei chysegru i Mair y "Forwyn Fendigaid," ao i Ioan Fedyddiwr.

(13) "Lan y Crwys." Plwyf yn rhanol yn hwn— drwd Caio a Chethinog. Y mae yr eglwys yn gyflwynedig i Dewi Sant. Gerllaw iddi y mae "Careg y Tair Croes," llygriad o ba un yn ddiamen yw Crwys.

(14) "Sawyl." Sawyl Benuchel, cefnder Asaf, i'r hwn y mae Llansawel yn gyflwynedig.

(15) "Cynwyl." Wedi ei grybwyll eisoes.

(16) "Pumpsaint," eto.

(17) "Ceitho," eto.

(18) "Clynin." Dywed Tegid, tud. 313, dosp. iv., nod. 49½, "Clynin, or Celynin, son of Heli ap Glanog, a saint who lived towards the close of the sixth century." Yn hyn yr ydym yn gwahaniaethu tipyn oddiwrth y dysgedig Tegid. Yr ydym ni yn credu mai y Celynin a nodasom yn barod, ysef ap Cynyr Farf—drwch o Gaio, a feddylia y bardd.

(19) Pa ddewin a fedr ddeall beth a feddylir wrth "Gwnaro" yn y llinell hon? Onid "Gwynoro" ap Cynyr, a brawd Celynin, a feddylir?

(20) "Gwynio." Onid y brawd arall ydyw?

(21) "Gwyn." Dywed Tegid eto, nod. 50, p. 313, mai brawd Celynin, ac ap Heli ap Glanog ydyw. Yn hyn eto dymunwn ddyweyd ei fod yn cyfeiliorni ychydig. Dywed y bardd o Glyn Cothi yn eithaf eglur yn y penill,——