Tudalen:Traethawd ar Gaio a i hynafiaethau.djvu/50

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

wyd o hyd i bedwar ar ddeg o ysgerbydau (skeletons) dynion. Gwel ddarlun o honynt yn "Dillwyn's Swansea."

Y mae y chwedl ddifyrus a ganlyn yn cael ei choffa gan ein hawdwr eto:—

"Yr oedd ymdeithydd unwaith yn ymweled â'r gymydogaeth enwog hon, a phan oedd ar gefn ei arweinydd yn croesi y Cothi, yn agos i'r 'Mole' y soniasom am dano eisoes; ond cyn myned haner y ffordd dros y llifeiriant, i lawr yr aethant dwmbwl—dambal! Ond gan mai tric 'planedig' ydoedd, yr oedd yno wrth gwrs gyfaill i'r arweinydd wrth law i estyn cynorthwy i'r ymdeithydd, a'i dynu i dir sych yn ddyogel." Yr oedd hon yn ffordd ysmala, ac yn wir, ar ryw ystyr yn beryglus, i dynu arian o logell y dysgedigion a'r hynafiaethwyr diniwaid a fyddent yn talu eu mynych ymweliadau â chymydogaeth yr Ogofau. Gan fod yspryd prydyddu yn teyrnasu yn y gymydogaeth, wrth gwrs, ni chawsai joke mor ddigrif fyned heibio heb ei chofnodi gan yr awen. Y mae yr hynafiaethydd a fu ar gefn yr arweinydd yn y "Votas" yn cael ei gynharú i fuwch, yr hon sydd yn atal ei llaeth hyd nes y GWLYCHIR ei thethau! Ah! dyma y secret, yr oedd y gŵr yn un cybyddlyd, ac yn cadw ei law megys ar ei logell, rhag rhoddi gormod i'w arweinydd am y drafferth o fyned ag ef oddiamgylch i ryfeddodau yr ardal! Dyma yr englynion, os gellir eu galw yn englynion hefyd,—

"Wyr! dyma frodir hyfrydion,—gwalchod
Yn gwlychu marchogion !
Rhoi gŵr main o Lundain lon,
O! ryfedd yn yr afon!

"Godrwyr yw y gwŷr heb gel,—os pwyllo,
Os pallu wna'r armel[1]

  1. Armel, Armael,—Second milk.