llond y fan o chwarelwyr yn union, aeth y goruchwyliwr fel yr aethnen, ond daeth pob peth i'w le'n fuan iawn. "Ond," meddai, gan gyfeirio ei ddau lygad a'i fys at y chwarel ddistaw ar ein cyfer, "welodd Ffestiniog erioed beth fel hyn." Dywedodd ei hanes yn sir Fflint, mewn geiriau oedd yn codi darluniau erchyll o'm blaen, fel y dychrynasant oruchwyliwr i farwolaeth. "Ond," meddai, "d-dydi chwarelwyr ddim fel coliars, mae nhw'n fwy gwareiddiedig, yn fwy efengylaidd; ac mae'n well gennyn nhw ddiodde na gwneyd dim o'i le." "Rhyw chwechyn" yn unig oedd yn ddisgwyl fel cydnabyddiaeth, ond "mae partis wedi estyn dwy gini i mi cyn hyn." Pan roddwyd y swydd o dderbyn dieithriaid iddo, dywedodd y goruchwyliwr, "Paid a gosod pris; ond, os byddan nhw'n shabi, t-tsiarja nhw swllt y pis."
Aethom i lawr hyd y llwybr troellog, gan feddwl am drem ddwys y gŵr pwysleisiol ar ben y lle gwastad, a chan ofni mai ymysg "y rhai shabi" y dosbarthai ni yn ei feddwl. Dringasom y llwybr i fyny ochr arall y cwm cul. Ond nid oedd swn peiriant na chun na morthwyl yn y Llechwedd. Gwelem olwynion yn sefyll, ac un olwyn fawr yn symud yn araf fel pe mewn cwsg. Yr oedd distawrwydd llethol dros y fan, fel pe buasai'r nos wedi gadael popeth ar ei hol hyd ganol dydd, ond ei lliw. Y mae gwaith anghyfannedd yn fwy anghyfannedd na dim. Y mae prydyddion byd wedi wylo uwch mieri lle y bu mawredd, ond daw beirdd dwyfolach i wylo uwch mieri fo lle y bu gweithio gonest.
