Tudalen:Tro i'r De.pdf/19

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

"Ynddi wedi i mi 'mhob modd
Roi fy na 'ng nghwrr fy neuadd,
Gennyf nid oedd ar gynnydd
Drannoeth ond yr ewinedd."

Galarai'r bardd ar ol ei eiddo, ac yr oedd colli llond naw sach,—beth bynnag a u llenwai,—yn golled drom i fardd,—

"O mynasant fy na mewn naw—sach,
Y naw ugain mintai o gwn mantach,
Mynnwn pe'u gwelwn hwy'n gulach—o dda,
Ym moel y Wyddfa yn ymleddfach."

Yr oedd bylchau yng nghaerau'r ddinas yr adeg honno, yr oedd y dinasyddion yn falch ac yn dlodion. ac nid anghofia Lewis yn ei lid eu hadgofio o hyn oll,—

"Tref y saith bechod heb neb dlodach,
Tref gaerawg fylchawg heb neb falchach."

Ei unig gysur oedd dychmygu gweled Rheinallt yn gadael ei dŵr ger y Wyddgrug, ac yn dod i Gaer i hawlio mud ei gyfaill,—

Y Gaer grach a'i gwyr a gryn."

Hyfryd oedd meddwl beth wnai Rheinallt i'r rhai ddygasent y naw sach a'r wraig weddw oddiarno,—

"Eu crwyn a'u hesgyrn crinion—a'u garrau
A dyrr gorwŷr Einion;
Ym mhob mangre 'ng Nghaerlleon,
Efe a ladd fil â'i onn."