lleuad, ei rosyn o faint ambarelo, ei gadach poced enfawr, ei het wellt ddarluniedig, ei fwstas troellog, ei gol haidd o wallt.
Cawsom brynhawn a noswaith hapus yn Jersey, yr oedd y lleuad lawn uwchben ei thraeth o dywod melyn a chreigiau duon. Yr oedd llong newydd y Great Western yn mynd adre i Weymouth drannoeth, a chawsom le ynddi. Yn cyd-deithio â ni yr oedd ugeiniau o brentisiaid siopwyr o Saeson, a'u cariadau gyda hwy. Daeth yn ystorm erchyll cyn i ni gyrraedd Guernsey, ac yr oedd y prentisiaid bach yn sal i gyd. Ond gofalent am y genethod trwy'r cwbl, ac y mae gwir ddynoliaeth mewn unrhyw un gofia am rywun arall dan saldra'r môr.
Cyrhaeddasom Frystyw erbyn nos Fawrth. Teimlem fod Lloegr yn wahanol iawn i Lydaw, — golwg oerach ar y wlad, pobl dawel ddistaw, awyr ysgafnach, golwg gweithio ar bob dyn, ac nid golwg diogi. Cerddasom dros bont Clifton, gwelem lun y lleuad danom yn y dyfnder, a dywedodd Ifor Bowen na welodd ar y Cyfandir yn unlle gystal golygfa a hon.
Bore dydd Mercher, yr oedd y tren yn ysgubo drwy dynel yr Hafren, — y mae trenau'r Cyfandir mor araf a chladdedigaeth o'u cymharu â hwn. Yr oedd yr ŷd newydd ei gynhaeafa oddiar feysydd Gwent, yr oedd haul y bore ar Gasnewydd, teimlem ein bod yn Llydaw'n ol pan welsom wynebau Cymreig Pontypŵl, — na, y mae mwy o feddwl yn y rhai'n. Gwelsom ddwfr rhedegog, "a diolch am drugareddau gloywon," fel y clywais Ifor Bowen unwaith yn gofyn bendith uwch ben te Sian Grintach.
Wrth ysgwyd dwylaw, diolchai Ifor Bowen a minnau am ddemocratiaeth Cymru, am Brotestaniaeth Cymru, am wladgarwch Cymru. Y mae gwaseidd-dra, offeiriadaeth, anwybodaeth, a meddwdod ein cefndryd Llydewig yn prysur ddiflannu, trwy rym efengyl Duw, o'n gwlad anwyl ni.
