Tudalen:William-Jones.djvu/182

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

dlawd, yn waniaethus, fy ffrind. Y mae Natur, fy nghyfaill, y mae Natur yn eich rhybuddio, yn gofyn i chwi, yn gofyn yn daer i chwi, gymryd gofal. A phan siarada ei llais hi ..."

"Ond dwad yma ..."

"A phan siarada ei llais hi, y mae clust y doeth yn astud wrandawol. Ond na thrąlloder eich calon. Y mae Doctor Watkins at eich gwasanaeth, y cymorth hawdd ei gael mewn ..

"Fi ydi'r dyn sâl," meddai Crad, "nid William. A Great Sympathetic ne' beidio, yr ydan ni am ddal y trên saith 'na."

Gwelodd y dyn fod Crad o ddifrif ac yn ŵr go anhydrin. Penderfynodd ei ddychrynu.

"Colier â'ch brest yn wan, ontefa, fy ffrind?"

"Ia, ac mi ddaethon ni yma gan feddwl ... "

"Y llwch ar furiau'r ysgyfaint fel y mortar acw ar y mur. A'r corff druan, sy'n dibynnu ar yr awyr iach a rydd Natur iddo, yn teneuo a gwanychu bob dydd, bob awr. Dewch i'r ffenestr yma am funud, fy nghyfaill." Cododd Crad a chroesodd at y ffenestr. "Beth a welwch chwi wrth gefan y ffermdy acw?"

"Ceffyl a dwy fuwch."

"Cywir, fyffrind. Ac onid oes golwg dda arnynt hwy? Mwy o fwyd, medd y meddygon wrth eich gwraig, onid e? Mwy o laeth a hufan ac wyau a ffrwythau, os gallwch chwi fforddio'r pethau hynny. A roddir llaeth a hufan ac wyau a ffrwythau i'r anifeiliaid hyn? Neu i'r ŵyn a'r defaid ar y mynydd acw?

A roddir hwy, fy nghyfaill?"

"Na, ni roddir y pethau hyn iddynt hwy," oedd ateb Crad gyda winc ar ei frawd yng nghyfraith.

"A welsoch chwi ddafad yn hongian yn siop y bwtsiwr? Do? A'r braster yn dew arni, ontefa? O b'le y daeth y braster 'wnnw? Ni fwytaodd y ddafad eich cigoedd a'ch wyau a'ch ffrwythau, dim ond y borfa las, ac yfed yr awyr iach ar y brynia'."

"Falla' y dylwn inna' fynd i bori am fis," oedd sylw amharchus Crad.

"Ond yn awr, gan eich bod chwi am ddala'r trên ... Brysiodd y dyn ar draws yr ystafell a thrwy'r drws. Clywent ei sŵn ymhlith ei boteli ymhen ennyd.

"Aros di imi gal gafal yn y Twm Edwards 'na," hisiodd Crad.

"Be' ma' Twm wedi'i wneud iti 'rŵan?"