Tudalen:William-Jones.djvu/267

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

"Fel Uncertif. Mae hi am aros yn yr ysgol yn lle mynd i'r Coleg."

"Ydi hi, wir! Pryd y setlwyd hynny?"

"Neithiwr y buo' ni'n siarad am y peth."

Penderfynodd William Jones ymddangos yn gas.

"Mae hi'n amlwg mai tipyn o lojar ydw i yma," meddai. "Synnwn i ddim na chawn i lawn cystal lojin hefo Jane Gruffydd 'tawn i'n mynd yn fôl i Lan-y-graig ac i'r chwaral.

Ac oni bai am f'addewid i'r hen Grad, yn fôl y baswn i'n mynd yr yfory nesa'."

Adwaenai Meri ei brawd. Cododd gan wenu, ac wedi esmwytho'r glustog tu ôl i'w gefn, tynnodd ei glust yn chwareus. "Aros tan ar ôl swpar cyn pacio, William," meddai.

"Yr ydw i'n mynd i dorri'r bara—'menyn 'rŵan."

Cydiodd William Jones yn rhyw wythnosolyn Saesneg a adawsai Arfon ar gongl y bwrdd, a throes ei ddalennau'n anniddig.. Erthygl ar Mrs. Ernest Simpson, y wraig yr oedd y Brenin mewn cariad â hi... Crynodeb o araith fawr gan Mr. Roosevelt, Arlywydd America am yr ail dro... Un garw oedd y dyn yna, yntê? Buasech yn meddwl yr hoffai orffwys, ar ôl pedair blynedd o arwain America drwy gyfnod mor dlawd a thymhestlog, ond dacw fo'n aros yn y swydd am bedair blynedd eto. Diar, oedd, yr oedd o'n wrol iawn, ac yntau ddim yn iach... Y rhyfel yn Sbaen... Gobeithio'r annwyl nad oedd am ymledu i rannau eraill o Ewrop, yntê?.. The Writing on the Wall oedd y pennawd uwchben yr ysgrif nesaf, a dechreuodd y chwarelwr ei darllen yn ddiog. Haerai'r awdur, a oedd newydd ddychwelyd o'r Almaen, na sylweddolai Prydain na Ffrainc y perygl yr oeddynt ynddo, a galwai'n ffyrnig ar i Mr. Baldwin a'i Senedd ddeffro o'u cwsg. Oni wyddent fod Hitler a'i griw wedi treulio tair blynedd yn pentyrru arfau? Oni welsent beth a allai awyrblanau a nwy gwenwynig ei wneud yn Abyssinia yn y gwanwyn? Dyfynnai ffigurau i ddangos cryfder milwrol yr Almaen, ac yna troai'n broffwyd. Rhyfel erchyll cyn pen dwy flynedd, meddai. Creai ei ddarlun o'r rhyfel hwnnw arswyd yng nghalon William Jones, a theimlai'r chwarelwr yn gas wrth y dyn am ysgrifennu'r fath hunllef o erthygl. Ond dyna fo, yr oedd yn rhaid i ddynion fel'na chwilio am ryw newydd-deb i draethu arno, onid oedd?