"Ydyn', ond ydyn'?" Mater dibwys oedd hwnnw, meddai tồn ei lais.
"Yr oedd y Parch. Esmor Jones a minnau'n . . . ym . . . cytuno y byddech chi, ond i chi gael dwy flynedd yn yr Ysgol Ragbaratoawl . . . "
"Tair, yntê, Mr. Morris?"
"Tair yw'r cwrs arferol. Yr oeddym ni'n cytuno—ac fe wrandawai'r Parch. Ellis Edwards ar ein . . . ym . . . argymhelliad —y byddai dwy flynedd yn ddigon i chi, ac y byddech chi'n weddol sicr wedyn o basio i'r Coleg. Ac os mai mater o . . . ym . . . fodd sy'n rhwystr, y mae ffyrdd i . . . ym . . . "
"O na, nid hynny, nid hynny o gwbwl, Mr. Morris. Yr ydw' i'n greadur go ystyfnig, mae arna' i ofn, yr un fath â 'nhaid. Unwaith yr ydw' i wedi penderfynu profi rhwbath i mi fy hun . . . " A chwarddodd fel y codai i gychwyn ymaith.
Aeth y gweinidog gydag ef i'r drws ffrynt, ac oedodd yno'n ei wylio'n cerdded yn dalog i lawr y stryd. Hm, anodd gwybod beth i'w wneud. Yr oedd Elias Thomas a Richard Owen mor bendant fod yr amgylchiadau'n . . . ym . . . gyfyng yn Nhyddyn Cerrig . . . Anodd iawn . . . anodd iawn.
"Y cnafon dichellgar!"
"Pwy, Taid?"
"Tacla'r Fall!"
"Pwy?"
"Yr hen lymgwn!"
Nos Fercher tua phythefnos yn ddiweddarach ydoedd, a rhythai Owen Gruffydd yn chwyrn i'r copi o'r "Faner" a gawsai Owen gan Mr. Roberts yr athro. "Mae isio boddi'r giwed," chwanegodd.
"Y Toris 'na, ia?"
"'Y Toris 'na, ia ?' Paid â swnio fel 'taet ti'n sôn am bobol
