Cenadon Hedd/Mr. John Hughes, Llanedi

Cenadon Hedd

gan William Jones, Cwmaman

MR. JOHN HUGHES, LLANEDI.

JOHN HUGHES ydoedd fab i'r Parch. D. Hughes, Cross Inn, brawd i'r Parch. R. Hughes, Cwmaman, ac wyr o du ei fam i'r diweddar Barch. R. Davies, Llansadwrn. Ganwyd ef Awst 17, 1829, yn y Graig, tyddyn bychan yn mhlwyf Llanegwad. Cafodd ei faethu yn addysg ac athrawiaeth yr Arglwydd, ac ni bu erioed allan o'r eglwys. Derbyniodd ei addysg yn benaf o dan ofal ei dad, уr hwn oedd y pryd hyny yn cadw ysgol ddyddiol yn Nantcaredig. Yr oedd ofn marw yn annuwiol yn gwasgu yn ddwys ar ei feddwl yn aml iawn, er pan oedd yn dra ieuanc, yn enwedig pan y dygwyddai wrando pregeth bur daranllyd. Pan tua 17eg oed, ymroddodd i fod yn gyflawn aelod o eglwys y College, gerllaw pentref Llangathen; yn y lle hwn y dysgodd ei gelfyddyd fel dilledydd. Yn fuan wedi hyny symudodd i Lanedi, ac ymunodd ag eglwys Ebenezer. Mehefin y 25ain ymbriododd â Mari, merch Mr. John Francis, Penycryg, Llanedi.

Dechreuodd bregethu ryw bryd yn y flwyddyn ganlynol; ac, fel y gwelir yn y Drysorfa am fis Mai, 1855, dymunai a dysgwyliai yr eglwys hir ddyddiau a llwyddiant mawr ar ei lafur; ond erbyn ei fod megys yn ymagor a dechreu dyfod i sylw a defnyddioldeb, wele, y 'blodeuyn a syrthiodd, a thegwch ei bryd ef a gollodd.'

Wedi dyoddef cystudd yn amyneddgar dros rai misoedd, efe a fu farw Tachwedd 29ain, 1854, yn 25 ml. oed, gan adael gweddw a mab bychan i ofal "Barnwr y gweddwon, a Thad yr amddifaid." Ystyrid ef yn ddyn cywir a gonest, yn briod tyner, yn gyfaill serchog, yn Gristion dysglaer, ac yn bregethwr dawnus. Er na bu yn hir ar y maes, eto bu yn ddigon hir i ddangos mai nid wedi dyfod yno i fod yn segur yr ydoedd; yr oedd ôl llafur ar ei bregethau. Yr oedd trefnusrwydd ei faterion, a gwreiddiolder ei ddrychfeddyliau yn hynodion ynddo. Teimlir colled ar ei ol, yn neillduol yn y manau lle yr adwaenid ef oreu.. Gellir dweyd mai dyn yn byw ei bregethau ydoedd; un yn tynu cysur o'r fan y cyfeiriai eraill am gysur; un yn pwyso ar y maen y cynghorai eraill i bwyso arno.

Profodd hyny yn angau; gadawodd broffes dda ar ei ol. Dywedir nad oedd yn brysio dim yn wyneb marw. "Ni frysia yr hwn a gredo." "Mae heddwch rhyngof a Duw," ebai; ac ychwanegai, "mae y cymod wedi ei wneyd—y gwaethaf wedi myned heibio; dim damnio, dim damnio byth mwy." Y rhai hyn oeddynt ei eiriau diweddaf.

Dydd ei gladdedigaeth, ymgynullodd tyrfa luosog i ddangos eu caredigrwydd olaf iddo. Pregethodd y Parch. J. Jones, Llanedi, ar yr achlysur galarus oddiar Esay xxvi. 19. Dodwyd ei gorph i orwedd yn mynwent Ebenezer-y capel y perthynai iddo, hyd y boreu y gwelir ef ar ddelw y Gwaredwr, yn mhlith y dyrfa fawr hono fydd yn teyrnasu gyda Christ yn oes oesoedd.

Nodiadau[golygu]