Cofiant Hwfa Môn/Awdl Eisteddfod Aberhonddu

← Trefn Eisteddfod Llandudno

Cofiant Hwfa Môn gan Rowland Williams (Hwfa Môn) golygwyd gan William John Parry

Yr Adfeiliad

BER-AWDL

AR

AGORIAD EISTEDDFOD GENEDLAETHOL

ABERHONDDU,

Awst, 1889.

Deuodd Gwyl ddedwydd y Gân,—a heb oed
Gwibia Beirdd o bobman,—
Am ddyddiau, a'u doniau 'n dân,
Ymlonant yn nheml anian.

Cathlau eu tympanau pur,
Lon etyb telyn natur;
O gylch ein Gorsedd heddyw
Alaw fwyn sydd yn ail fyw.

Clywch furmurawl
Awen ddwyfawl
Honddu afon,—
Gwrandewch beraidd
Emyn wylaidd
Mwyn awelon.

Adar hudawl
I Feirdd ront fawl,
Hefo 'u heurgoeth haf organ
Yng ngwiail coed engyl cân.

A'n Gorsedd dangnefeddawl,— mewn cynghan
Gu mae anian heddyw yn gymunawl!

Mae rhiwiau trumau 'r awel—a'u haddurn
Oll heddyw fel Carmel,—
Ar bob llaw, mor dawel—ogoneddus
Yw wybren iachus y bryniau uchel!

Tyrau draw yn gwawdiaw gwynt
Tyrau natur iawn ytynt,—
Eu cestyll yn sefyll sydd
I wirioni'r Awenydd!

Uwch y wlad iach oludog,—gwel hyfion
Benau brych wynion Banau Brycheiniog.

Hyd y maes blodeua mill
A gwên dydd, yn ganaid oll,—
Yn y pur chwaon heb ball
Arogl myr dreigla ym mhell.

Hen dyrau oesawl ein dewrion—yma
Dremiant i'r uchelion,—
I wyliaw ein halawon,—hyd riniogydd
Drysau 'u parwydydd gwrendy 'r ysprydion.

Ar ael nef yn moli defod—anwyl
Ein henwog Eisteddfod,—
Clywch delynog geinciog gân
Brychan o'r wybr uchod.

O! fwyn hudol funudyn—awenawl,
Beirdd hoenus yr Englyn,—
Yma â Beirdd yr Emyn—sy'n chwarau
Yn eu sandalau yn swn y delyn.

Drwy felus gyd orfoledd—yn awr
Yn nheml ein hoff gyntedd
Caiff ein barddol swyddol sedd—ar gerdd dant.
Heddyw ogoniant gan Dde a Gwynedd.

Chwarau Bardd Deau am dorch,
Am Orsedd Bardd Gwynedd gyrch,—
Ond daw'r ddau dan seliau serch
Yma 'n un ar y Maen Arch.

Cyntedd cantor,
Maine wen mewn Cór,

Ceir hon yn gysegr anian
Ysblenydd i gelfydd gân,—
Ac o'i mewn dyrch eco mawl
Ei Phrydydd offeiriadawl.

Adrodda i'r Derwyddon,—yn ei wres,
Am enwog hanes y Meini gwynion.

Drwy y cylch modrwyog hwn,
Am urddas y daw myrddiwn.

Dyma lanerch ardderchog,—a haddef
Llenyddwyr talentog,—
Giwdodau godidog ;—a gaiff barnwyr
Burach awenwyr na Beirdd Brycheiniog?

Nid rhyw rodres,
A gorddiles
Gerddi halog,
Ond cerdd glodwych,
Bur a chwenych
Beirdd Brycheiniog.

Pwy rif deitlau
Plant y doniau
Fawr—wych enwau
Sir Frycheiniog!

Y mae cofres,
Gwyrthiau mawrles
Eu gwir hanes
Yn goronog.

Sidons y Chwareues hudai—y Beirdd,
Swynai bawb pan chwarddai,—
Rhinwyr y byd wirionai
A'i gwrid lle bynag yr ai.

Brycheiniog fawr fagodd gawri,—o hon
Yr hanodd John Penri,—
Y brawd ddyrchafwyd mewn bri
A tharan y Merthyri!

Carnhuanawg, wron hoenus—a fu
Yn wir Fardd llafurus,—
Ar ei sedd anrhydeddus,—creu dydd
Bu yr hanesydd ar ben Barnasus!

Ac yntau Ienkin, ben cantawr,—i ni
Wnaeth donau dieisawr,—
O fyw elfen nefolfawr
A'u gwerth fydd tra Talgarth fawr!

Yma 'n ei lle, ar y Maen Llog—heddyw
Mewn addurn amrywiog;
Dan helaeth edyn haulog—Awenydd
Sydd fawr ei chynydd yn Swydd Frycheiniog.

Gwreiddio mae deddf yr Eisteddfod
Yn ddyfnach, a chliriach ei chlod,—
Tyfu y mae ei phlant hefyd
Yn galon wrth galon i gyd.

Cwyd Derwydd, a Bardd Cadeiriog,—in eto
O natur ardderchog,—
Yn y wlad wen oludog—cant hwythau
Barch i'w henwau tra Banau Brycheiniog.