Diliau Meirion Cyf I/Yr Amaethwyr a'r Bugeiliaid

Diliau Meirion Cyf I

gan Morris Davies (Meurig Ebrill)

YR AMAETHWYR A'R BUGEILIAID
Cyfansoddwyd yr Englynion dilynol mewn canlyniad
i Gyfarfod a gynnaliwyd gan yr Amaethwyr a'r
Bugeiliaid yn mhlwyf——yn y flwyddyn 1823.

BLWYFOLION union eu nôd—a ellir
Yn hollol gael gwybod
P'run orau mewn cyrau côd
Ai'r offrwm, ai treth yr heffrod?

Treth yr wyn trwyth erwinol—yw hdno,
A hynod ormesol;
Beth a wneir—ddaw byth yn ol
Y groew gyntefig reol?

Codan ' ddegfed ran o'r oenyn—dewrgu,
Deirgwaith yr un flwyddyn;
Rhoed cyfiawnder her i hyn,
Ei rwysg a ga'i oresgyn.

Degfed oen wiw hoen o hyd—ac mwy glew
Ddegwm gwlan 'run ffunyd;
Mynant dreth waeth beth fo'r byd,
Hafal eu porfa hefyd.

Ow! 'r wyn bach, rheitiach dan rhod—eich meithrin
Na'ch mathru yn ormod;
'Does odid flaidd a faidd fod,
Dybiwyf, mor ddigydwybod.

Er cael gan farcut a'r ci—a'r llwynog
Dir llonydd i bori,
Degymwr wna gamwri
Bob blwyddyn i'ch erbyn chwi.

Ac hefyd heblaw'r cyfan—a godir
O gêd y. praidd purlan,
Gwefriant am gael rhyw gyfran
O'r gwartheg rhwydd—deg i'w rhan.

Y gwair a'r ŷd rhagorawl—nodedig,
Nid ydyw'n ddigonawl,
Ymwthiant, a honant hawl
I'r laswerdd borfa lesawl.

Yr ŷch a'r bustych heb wad—maen ' hwythau
Mewn aethus amgylchiad;
Lloi bach sy'n hyll eu beichiad
Yn ofni cânt brofi'r brâd.

Y buchod sy dan eu beichiau—a'r teirw
Bron tòri'u calonau,
Gwaeddi mae'r moch a'r gwyddau
'N mhob cwr rhag degymwr gau.

Wel, gwaeddwch, llefwch yn llu—am ryd'id,
Mae'r adeg yn nesu
Cewch rwy'deb a'ch gwaredu
Rhag gorthrwm y degwm du.

Prysured, deled y dydd—i'ch gwared,
O'ch geirwon ystormydd,
Cewch brancio a rhodio'n rhydd
O gerth rwymau'r gorthrymydd.

Nodiadau