Gwaith Huw Morus/Y ferch o'r Plas Newydd

Gwaith Huw Morus

gan Huw Morus (Eos Ceiriog)

golygwyd gan Owen Morgan Edwards

Y FERCH O'R PLAS NEWYDD.

Galarnad am y Ferch o'r Plas Newydd yn Llansilin.
Tôn,—"Y GALON DROM

FARWEL i flaenffrwyth tylwyth deilwng,
Darfu i dristwch yn darostwng,
Awu i dristwch yn datostwng.
Ofer byth i'm fawr obeithio,
Aeth pob perffeth obeth heibio,
Er bod mewn lle o'r llawena'n tario,
Rwyf fi er Gwyl Ifan yn hir glwyfo,
Nid oes achos imi chwerthin,
Bruddach, bruddach, yw'r ysbleddach er ys blwyddyn.

Ogo wag yw cneuen wisgi,
Heb gynhwyllun peredd ynddi,
Nid yw dwyfron deg ond ceubren,
A gwael iawn heb galon lawen,
Fe aeth y nghalon er ys dyddie,
Blin iawn beunydd, oer i cherydd, yn ddi-chware;
Rhyfedd gen i pam na thorrodd,
Mewn caeth garchar, rwydda galar, hir y daliodd.

Colli meistres, baunes benna,
O reiol rith y gwenith gwynna,
A wnaeth y nghalon yn ddryl iedig,
Difri naws, mewn dwyfron ysig,
Nid oes bleser ar ddaiaren,
Mewn goleuad dan y lleuad nad yn llawen,
Wna i mi anghofio awr o ennyd,
Ail angyles, gwen i mynwes, nag un munud.

Ces i chwmni, hardd orchafieth,
Wawr wen anwyl, er yn eneth,
I bath ni bu, ni bydd, yng Nghymru,
Afiach ludded gofio i chladdu;

Pan aeth y camrig gwyn i'r ddaear,
Fel y melfed, cofus weled, cefes alar,
Gwell i mi oedd golli mywyd,
Na llwyr golli i chwmpeini, Och o'm bywyd.

Blin yw bod yn y byd drwy brudd-der,
Gwell yw marw yn loew o lawer,
Nid all gŵr y gyfreth ore.
Daflu galar o'r meddianne,
Nid all cryfdwr physygwrieth
Nag arf cadarn, dur na haiarn, dorri hireth,
Da imi dorri 'mhen am hynny,
O wir bwrpas, amod addas, i'm diweddu.

Nid oes mo'r help, mae'n rhaid bodloni,
Fe fyn hireth gael rheoli,
Marw yw'r marw, er galw ac wylo,
Blode'r dyffryn nid yw'n deffro;
Ni wybum i erioed mo'm geni,
Na pheth oedd hireth, du elynieth, hyd yleni.
Diodde a archodd Duw yn dirion,
Deuda finne bob dydd gole,—"Diodde, galon."

Nodiadau