Gwaith Huw Morus/Y pendefig penna d'afieth

Gwaith Huw Morus

gan Huw Morus (Eos Ceiriog)

golygwyd gan Owen Morgan Edwards

Y PENDEFIG PENNA D'AFIETH.
Cyngor i Mr. John Llwyd o Blas Ifan.
"Tồn,—Y GALON DROM."

PENDEFIG penna d' afieth,
Pur a didwyll, parod odieth,
Mi glywa'ch bod chwi ar hyd tafarne,
Yn rhy barod hwyr a bore,
Madws bellach eiriach arian,
A chynhilo, peidio a chipio pot a chwpan,
Chwi welwch fod yr hwsmyn gore
N cael i gwynfyd gyda'u credyd a'u cariade.

Os bai yw bod yn anghymdogeth,
Bai ar hael yw byw'n rhy heleth,
Yfed cwrw a brandi chwilboeth,
Ac yfed sucan, druan, drannoeth,
A pheth a geir o anllyfodreth,
Gogan, blinder, isel faeler, sal fywolieth,
A'r peth a geir o fyw'n ofalus
Yw parchedigeth, a byd heleth bywyd hwylus.

Ffei o lynu mewn ffolineb,
Gwrid i ddyn a gwaradwydd wyneb,
Gado i'r dafarn, iawn-farn ynfyd,
Ysbeilio'r ty a'r tylwyth hefyd;
A llawer gwestiwr sal ysmala,
Ai bwys arnoch, a ddaw atoch i ddiota,
A chwithe a chalon ry garedig
I gydyfed â'r gormesied garw i miwsig.

Chwi fedrwch droi corone crynion
I fynd yn fân ddimeue cochion,
Ond mawr na fedrwch yrru'r ddime,
Gwanna gwaith, yn geniog weithie;

Dysgwch fyned i farchnata
Lle mae pleser, a gore cellwer y gwyr calla;
Ni cheir o fynd i ffair y ffylied,
At rai barus, i dai gwallus, ond y golled.

A fuoch chwi 'rioed yn rhwyd y Trallwm,
Lle bu llawer cyfell cefn-llwm?
Os buoch chwi yn y fagal honno,
Fe fu'ch cost yn fwy na'ch croeso;
Yno galle blode uchelwyr,
Llawen serchog, ne brins enwog, brynnu synwyr;
A rhoi diofryd fynd ond hyny
I dy'r caethiwed, a thyloted y fath lety.

Ymrowch, a dowch drwy ofn a dychryn,
Rhodiwch beth hyd ffordd y cerlyn,
Ac oni wnewch, gwae ni o'n hachwyn,
Fo eiff fy Meistr Sion yn Sionyn;
A phawb a ddywed yr un geirie,
Mai cymhesur yn ddigysur efe a ddug eisie,
Ni alle dir i dad mo'i gadw
O waith afred, cam osodiad cymwys ydyw.

Diniwed fyned nid wyf finne,
Difarn waith, i'r dafarn weithie,
Ond aros yno i socio 'n sicir
Yn rhy ehud ac yn rhy-hir,
Nes mynd o'r pen a'r pwrs yn weigion,
A'r corff hefyd, oedd a'r golud, yn ddi-galon,
Wrth ddilin medd-dod yn rhy fynych,
Yr aeth llawer gloew feister fel gwael fustych.

Cymrwch ddrych i edrych oedran,
Rhag bod i bawb yn ynfyd faban.
Mae'ch oed yn dangos achos i chwi,
Y ffri wr tyner, syber sobri;

Chwi wyddoch fod yn waith anghenrhaid,
Gymryd gofal craff i gynnal corff ac enaid;
Llawer gŵr a gadd yn feddw
Ddrwg ddihenydd, eitha cerydd, o waith y cwrw.
Fe geir addysg o ben ynfyd,
Os bydd 'wllus i'w gymeryd
Mae pob ffrind a châr a'ch caro,
A Duw, yn disgwyl i chwi ymendio;
Chwi ellwch yfed gartre ddigon
Gyda'ch tylwyth tirion esmwyth, ond troi'n hwsmon;
A gado'r dafarn, ych hen gariad,
F'enaid anwyl, goreu gorchwyl gŵr yw gwarchod.

Nodiadau