Gwaith Islwyn (Cyfres y Fil)/Clywaf lais breninfardd Israel

Gwaith Islwyn (Cyfres y Fil)
Nefol Wlad
gan William Thomas (Islwyn)
Nefol Wlad

CLYWAF LAIS BRENHINFARDD ISRAEL

OESAU i lawr
Ar dymestl-lethrau amser, gyda si
Byrlymion per Siloa, awel ber
Gwynfaol lethrau Seion, clywaf lais
Brenhinfardd Israel y chwyddai'i dôn
Ar lawer cylch nefolaidd oddiar
Ephrata gynt, bêr ddolydd, tua'r ser;
Ac wedi esgyn i'r orseddfainc, fu
Yn troi pwysicaf ragluniaethau Duw
Yn hedd ganiadau, hedd beroriaeth rhwng
Yr enaid a'r Anfeidrol; a arweiniodd
Feddyliau aruthr o ddyfnderau'r môr.
Gan dywallt dwyfol wawl barddoniaeth ar
Holl bererindod Israel, a gwneyd
Yr anial llwm yn brif o erddi'r byd,
Yn Eden i athrylith, gan mor aml
A gorfawreddog yma a thraw y caed
Fforestydd y meddyliau blannai ef
A'r hyd-ddo, a'u tragwyddol wawr y sydd
Yn amrywiaethu yr olygfa lom,
A'u pell gysgodau'n disgyn gyda mwyn
Lonyddol effaith ar yr enaid blin;
Efe na allai gorsedd, teyrnas, byd
Lle uchaf cwyd ei fawredd, redeg rhwyg
Ei enaid a'r farddonol nefol nwyf,
Na ffurfio cysgod rhyngddo ef a hi,—
Yr Awen, a garasai pan nad oedd
Dim ganddo i'w hynodi ond ei gân
A'i ffon fugeiliol, oddieithr rhyw
Gynhyrfiad anhraethadwy ambell dro
Pan godai seren ei dynghedion, fel
Goleuni ardderchocaf freuddwyd, hwnt

I bellaf orwel ei ddychymyg fawr
A mil o filoedd yn ymgrymu o'i blaen,
A'i goleu yn llifeirio oddiar
Niwl fryniau olaf amser; pan y gwelai,
Y gwelai trwy ei enaid, yn y pell
Anfeidrol rodau, seren ei Olynydd
Yn syllu tua ffordd Ephrata bêr.

Profiadau geirwon ei hynafiaid gawn
Yn brynio ei farddoniaeth, a digwyddion
Eu haruthr hanesyddiaeth ger ein bron
Fyth yn ymadnewyddu, fyth yn gwawrio
Dros ryw fynyddoedd o feddyliau derch
Fyth godant ym mhell fyd ei Awen ef.

A phan y soniai am gadernid braich
Ior Israel, a phan y mynnai i'r byd
Addoli wrth ei enw, yn y fan
Y mae ei lais yn ymgymysgu a thwrf
Pell for yr Aifft,—Beth ddarfu i ti, o for,
Pan giliaist? Pam y ciliai'th donnau'n ol
Fel gwynion ddefaid i fynyddau'r nef?"

Dros bob darluniad o fawrhydri Duw
Baalsephon hongiai, a'r mawreddog hollt
A ruai trwy y môr o lan i lan.
O rwyg adfeilion caerau Soan, rhwng
Gorhongiol furiau y caredig for,
Y codai ef ei fryn-feddyliau am
Fawrhydri Ior, rhwysg ei dragwyddol fraich,
Jehovah eu hachubwr hwy, yr hwn
A wnelai bethau mawrion yn yr Aifft,
A phethau rhyfedd yn nhir Ham; ofnadwy,
Ofnadwy bethau wrth y môr.

Nodiadau