Gwaith Islwyn (Cyfres y Fil)/Y Diluw Tân
| ← Y Diluw | Gwaith Islwyn (Cyfres y Fil) Ystorm ar y Bryniau gan William Thomas (Islwyn) Ystorm ar y Bryniau |
Tyrd, egwyl |
Y DILUW TAN
DYRCHAFA yn uwch, ysbrydoliaeth awenber,
Mae grisiau datguddiad yn codi bob llaw;
Dring! Dring oni welot derfynau pell amser
A chyrrau yr oesoedd yn fflamio draw.
Fel gwig o flaen corwynt ymgryma y nefoedd,
A phlygir ei chedyrn golofnau;
A threnga y dydd, a thywyll yw'r bydoedd,
Aruthr gymylau.
Mae y Barnwr, y Barnwr Jehovah yn ymyl,
A'r nef yn addoli yn wylaidd bob llaw,
Fe ddygir ei faner gan fil myrdd o engyl
Dros y bryniau tragwyddol sy'n gwawrio draw.
Cyffyrddodd Jehovah â'r bryniau, a mygant,
A fflamia'r cymylau o amgylch ei sedd ;
Llefarodd, a'r holl genhedlaethau ddihunant,
A'r ddaear gynhyrfir i lawr hyd y bedd.
Llefarodd-am oesau fe glywir yr adsain—
Ac fe ofnodd y dydd anfon allan ei gerbyd;
Mae'r wawr wedi agor uchel-borth y dwyrain,
Ond tywyllodd yr haul i'w ganol-bwynt, a
mwyach,
O mwyach, ni chyfyd.
Fe ffy y mynyddoedd ar dân i'r cymylau,
Nes syrthio'n garneddi llosgedig i'r aig ;
A fflamia coedwigoedd y byd yr un borau
I lawr hyd eu gwreiddiau tan gloion y graig,
A Libanus, wreiddyn a changen, esgynna
I'r nefoedd mewn mantell rudd-lydan o dân;
A marwor rhyw seren gyffyrddant a'r Wyddfa,
A llysg trwy ei chreigiau i'w sylfaen yn lân.
Goruchuddia y tân ystafelloedd y dehau,
A chwâl hyd ei sylfaen holl adail y nefoedd ;
Mae'r wenfflam yn dringo eich marmor golofnau,
Chwi aruthr fydoedd.
Ymddengys y Barnwr a'i osgordd mewn trawiad,
Fel mellten yn torri o'r cwmwl ar unwaith,
A thawdd y planedau o'i wyddfod. Ail gread
Tu ol i'w gerbydau a wawria eilwaith.
Arcturus a'i feibion, fel niwl y diflannant ;
A'r moroedd o ser sy'n gorlifo Caergwydion,
Tua thawel eigionau diddymdra y treiant
Ar wawriad ei faner a'i danbaid osgorddion.
Mae'r môr yn cynhyrfu trwy fil o eigionau,
A'r creigiau yn duo, a'r tonnau yn mygu;
Ac amlach na'r gwenyg sy'n toi'r gorddyfnderau
Y dyrfa o ganol yr eigion sy'n codi.
Mae'r llais orchymynnodd i'r dyfnder ddistewi
O begwn i begwn, i wrando ei eiriau,—
"Aruthrol lifeiriant, hyd yma y deui,
Fôr, gwrando, hyd yma y chwyddi dy donnau,"—
Ddylanwad diderfyn! Mae'r llais hwnnw'n awr,
Trwy storom o dân wedi cyrraedd yr eigion;
A myrdd ymddanghosant, yn danbaid eu gwawr,
Fell llanw o ser ar fannau y wendon.
Flaen anadl y poethwynt draw chwythir y llongau,
Ail gwigoedd yn fflamio ynghanol y tonnau;
A gwawria y llynges o'r gorwel ystormus
Fel ynys o dân, fel bronnau Vesuvius;
A dringa y fflam hyd y meinion hwylbrenni,
A thania'r cymylau fel sychion groglenni;
A lleda y fellten ei haden fawr danllyd
Dros eigion y wybren, a thania'r awyrfyd.
Mae'r bleiddiaid yn rhedeg yn wyllt o'r mynyddau,
A'r defaid ar dân yng nghoelcerth y creigiau;
Ymdoddodd yr Alpau i lawr hyd y ddaear,
Diflannodd yr Andes fel mintai o adar;
A thynwyd coch aradr llidiawgrwydd Jehova
Dros wreiddiau Plunlumon a sail Himalaya.
Orwysg y ddaeargryn wrth godi'r mynyddoedd
O'u gwreiddiau, a'u taflu fel us dros y moroedd!
Mae'n siglo y ddaear, a syrth ei dinasoedd,
Tra'u beddau eanged a gwely y moroedd.
Clyw'r caerau yn syrthio, er bod eu sylfeini
Yn ddyfnach na'r beddau, yn gryfach na'r weilgi;
Gwywodd y tyrau fel niwl o'r uchelion,
Mae'r ddaear yn gruddfan dan faich ei hadfeilion,
A llynnoedd o dan, ac ystorom o fflamiau,
Sy'n dangos lle claddwyd dinasoedd yr oesau ;
Môr llydan yn ymyl, a'u mŵg o'r dyfnderau
Yn esgyn i'r nefoedd yn gymysg a'r fflamau.
Llefarodd Jehova! Y bryniau ni chafwyd,
Y myrdd o ddinasoedd - fel niwlen eu collwyd,
Rhed yr afonydd yn dân o'r dyffrynnoedd,
A llenwir eu gwely â llwch y mynyddoedd;
A thawdd yr ynysoedd i ganol y weilgi,
Mae'r creigiau o amgylch y moroedd yn toddi.
A'r môr, yn y poethwres sych yntau i fyny,
A bryniau o dân yn goleuo ei wely;
Crychferwa y moroedd gylch pegwn y gogledd,
A'u cloion agorant, ymdoddant o'r diwedd.
Dynoethir, dynoethir sylfeini'r mynyddau,
A syrth y cawodydd yn waed o'r cymylau;
Mae awrlais bytholfyd yn taro yn hyglyw,
A'r nefoedd yn gwawrio dros ludw'r ser heddyw.
Clyw fry yn ymagor ei miliwn o ddorau,
Mor eang, mor rwydd, ag adenydd y borau;
Ah! Dacw y Salem dragwyddol, a'i muriau
Yn aur hyd ei sylfaen, a'i phalmant o berlau;
A gortho o ser uwch ei phen yn ymledu,
"A NOS NI BYDD YNO"
Na chysgod y bedd i'w chymylu.
A darfu'r storom, a'r blinderau hwy;
Tragwyddol orffwys! Hedd tragwyddol mwy.
Y mae, y mae gwlad o anfarwol hedd,
A gwelaf hi yn gwawrio dros y bedd,
Mai 9.