Hanes Cymru O M Edwards Cyf I/Amseroedd

← Cynhwysiad

Hanes Cymru Cyf I gan Owen Morgan Edwards

Cymru

AMSEROEDD

• Dyfodiad yr Iberiaid.
• Dyfodiad y Gwyddyl | Celtiaid
• Dyfodiad y Brythoniaid.
• 43—450 Dyfodiad y Rhufeiniaid.
• 450—600 Dyfodiad yr Eingl, Saeson, &c.
• 800—1000 Dyfodiad y Cenhedloedd Duon.
• 1000— Dechreu dyfodiad y Normaniaid.
• C.C. 330 Pytheas yn darganfod Prydain.
• 55 Iwl Cesar yn gorchfygu Caswallon.
• Geni Crist.
• 50 Orosius yn gorchfygu Caradog a'r Siluriaid.
• 55 Nero'n anfon Suetonius, yntau'n anfon y llengoedd i ynys Mon.
• 78 Agricola’n gorchfygu'r Ordovices, ac yn rheoli Cymru.
• 80—450 Cymru'n rhan o dalaeth Rufeinig gorllewin Prydain.
• 200— 450 Cenhedloedd y gogledd yn ymosod ar ymherodraeth Rhufain. Y Pictiaid, Eingl, Saeson, &c., yn ymosod ar draeth Prydain.
• 200 Cristionogaeth ym Mhrydain.
• 288 Carausius yn cyhoeddi anibyniaeth. Coroni Cystenyn Fawr ym Mhrydain.
• 400 Pererinion Prydeinig yng Nghaersalem.
• 450 Ymadawiad y llengoedd Rhufeinig.
• 450–516 Y Saeson yn meddiannu deheudir Lloegr.
• 516 Brwydr Mynydd Baddon. Geni Gildas.
• 5164-613 Yr Eingl yn meddiannu gogledd Lloegr.
• 550 Maelgwn Gwynedd yn uno Cymru.
• 577 Brwydr Deorham.
• 534 Brwydr Fethanlea.
• 613 Brwydr Caer.
• 633 Brwydr Heathfield. Cadwallon yn gorchfygu Edwin.
• 635 Cadwallon yn cwympo, ym mrwydr Heavenfield, wrth y mur.
• 642 Brwydr Maserfield.
• 655 Brwydr Winwaedfield.
• 664 Marw Cadwaladr.
• 686 Brwydi Dun Nechtain; gorchfygu'r Eingl.
• 755 Marw Rhodri Molwynog. Offa ym Mercia.
• 815 Marw Cynan Tindaethwy.
• 840 Marw Merfyn Frych, Rhodri Mawr yn teyrnasu.
• 877 Rhodri ar ffo.
• 878 Brwydr Dydd Sul.
• S80 Brwydr Aber Conwy—dial Rhodri.
• 908 Marw Cadell.
• 915 Marw Anarawd.
• 950 Marw Hywel Dda.
• 999 Ofn fod diwedd y byd yn ymyl.
• 1010 Llywelyn ab Seisyllt yn frenin Cymru.
• 1027 Marw Llywelyn ab Seisyllt.
• 1038 Gruffydd ab Llywelyn yn frenin Cymru.
• 1039 Brwydr Rhyd y Groes.
• 1041 Brwydr Pen Cader.
• 1044 Brwydr Aber Tywi.
• 1054 Gruffydd yn ymdeithio i Loegr.
• 1058 Yn adfer Aelfgar i iarllaeth Mercia.
• 1062 Yr ymdrech rhwng Gruffydd a Harold.
• 1063 Bradychu Gruffydd ab Llywelyn.

RHAI O BRIF DDIGWYDDIADAU'Y. BYD HYD 1063

• 9 Gorchfygu'r Rhufeiniaid gan y barbariad Arminius.
• 333 Yr ymherawdwr Cystenyn yn marw'n Gristion.
• 525– 565 Buddugoliaethau a chyfreithiau Justinian.
• 622 Mahomet yn dianc o Mecca i Medina.
• 732 Gorchfygu'r Mahometaniaid ym mrwydr Tours.
• 800 Siarl Fawr yn ymherawdwr y byd.
• 1000 Anrhefn, ac ofn fod diwedd y byd yn ymyl. Cynnwrf ymysg y cenhedloedd. Gobaith, a dechreu llawer newydd