Lewsyn yr Heliwr (nofel)/Ifan ar y "Box"

Lewsyn yr Heliwr (nofel)

gan Lewis Davies (Lewis Glyn Cynon)

XXVII.-IFAN AR Y "BOX."

UN bore dydd Gwener ymhen tua thair wythnos ar ol glaniad Lewsyn yn Tilbury Dock, gwelwyd Ysgweier Bodwigiad yn prysuro i lawr drwy glwyd ei Lodge, yna'n troi ar y dde, ac wedi cyrraedd pentref y Lamb yn curo wrth ddrws neilltuol yn ymyl yr heol fawr yno.

Nid oedd cof gan neb am y pryd y bu efe wrth ddrws bwthyn neb ym Mhenderyn o'r blaen, a rhwydd felly esbonio cyffro Mari Jones pan mewn atebiad i'r curo y gwelodd y Sgweier ei hun, ar garreg ei drws.

Digwyddai ei bod hi mewn tymer hynod o dda yr wythnos honno, canys onid oedd Gruff Hendrebolon wedi dweyd rhywbeth wrthi bwy ddydd oedd yn hollol wrth ei bodd? Ac yr oedd gweled a chlywed yr Ysgweier yn gofyn a gai efe ddyfod i mewn yn llanw cwpan ei dedwyddwch i'r ymylon.

"Pryd yr y'ch yn credu y gellwch weld Beti nesa'?" ebe fe.

"Heddi', syr, synnwn i ddim 'i gweld hi'n mynd heibio unrhyw funud, waith dydd Gwener yw'i d'wrnod narchnad hi, syr, fel i chi'n gwybod."

"Peidiwch gadael iddi basio heb wilia gyda hi heddi', 'newch chi, Mari? Galwch arni i mewn yma, ac wedi iddi ddod, alwch i'm mofyn i, a fe ddo i ar unwaith."

"Eitha' da, syr, ac ar y 'ngair i dacw hi'n dod 'nawr. Wiliwch am y Gŵr Drwg a mae e'n siwr o ddod."

"Rhag c'wilydd i chi, Mari, yn galw'ch ffrind gore "Ond wrth yr enw cas!" chwarddai yr hen ŵr. peidiwch hidio, chi gewch faddeuant, mae'n debig."

Arhosodd y ddau ar garreg y drws gan barhau i wenu a chwerthin, nes i Beti, a gwrid y wlad ar ei bochau, ddyfod gyferbyn â hwy.

"Rwy am wilia 'chydig o eiria' gyda chi," ebe'r gweier wrthi, ac ar hyn hi a estynnodd ei basged i Mari, ac a neidiodd i lawr yn ysgafn oddiar gefn ei cheffyl.

Galwyd Mocyn bach drws nesa' i gydio yn y ffrwyn, ac aeth y tri i mewn i'r tŷ, ac yno ym mharlwr bach Mari Jones y clywodd y ddwy fod Lewsyn, nid yn unig yn ddyn rhydd, ond ei fod i'w ddisgwyl yn ol i Fodwigiad unrhyw ddiwrnod bellach.

Yr oedd yn syndod y fath fwynhad a roddai y drychfeddwl o ddychweliad yr alltud i'r hen ŵr. Chwarddai mewn eywair na chlywodd neb ef yn chwerthin o'r blaen, ysgydwodd law a'r merched ddwywaith o leiaf heb yn wybod iddo'i hun, brysiai y gweision a'r morwynion yma ac acw ar negesau na wnaethont erioed cyn hynny, a threfnwyd bob math o baratoiance (ys dywedai efe) ar gyfer dychweliad yr afradlon.

Cyn pen wythnos arall yr oedd swper godidog ym mharlwr Bodwigiad, ac er bod ansawdd y danteithion yn deilwng o unrhyw gwmni pwy bynnag, yr unig rai yno oedd y Sgweier wrth ben y bwrdd, Gruff a Mari un ochr, Lewsyn a Beti yr ochr arall, a Shams, yn barod i helpu yn ol ei arfer, wrth y pen isaf.

Yr oedd pawb yn eu hwyliau goreu, a'r hen Ysgweier felly yn fwy na neb yn adrodd ystori ar ol ystori yn y rhai yr oedd enghreifftiau o blwc a giêm yn lled amlwg o'r dechreu i'r diwedd.

Pan ddechreuodd fyned yn hwyr paratodd y cwmni i ymwasgaru, ac aeth yr "afradlon," fel y mynnai yr hen ŵr alw Lewsyn o hyd, i hebrwng ei gyfeillion hyd at y Lodge.

Cyrchodd Shams i'w gartref gan droi oddiwrth y lleill ar waelod y rhiw, ac aeth Lewsyn i fyny ran o'r ffordd i gyfeiriad y Lamb gyda'r lleill at dŷ Mari Jones yn uwch ar yr heol fawr.

Pan "flaenodd" Mari a Gruff ychydig, cafodd Lewsyn gyfle i gael gair â Beti wrthi ei hun, ac ebe fe wrth arwres y cwpwl,—"Beti! yr ydym wedi cydofidio digon, oes dim modd cael ochor arall i'r ddalen? Ro'wch chi'r anrhydedd i fi i fod yn ŵr i chi?"

Ni wyddys gyda manylder beth oedd yr atebiad, oblegid rhêd afon Cadlan yn hynod drystfawr yn y man hwnnw. Ond beth bynnag am hynny, yr oedd dwy briodas yr un bore yn Eglwys Ystradfellte cyn pen chwech wythnos, a cherbyd mawr Bodwigiad unwaith eto allan gydag Ifan ar y box, a Shams wrth ei ochr.