Fel y Cenhadaeth arbenig Methodistiaeth Wesleyaidd Gymreig oedd, rhoddi adgyfodiad gwell i Arminiaeth. nodwyd yn barod, bu yn yr Eglwysi Annibynol, yn nechreu y ddeunawfed ganrif, blaid gref o Arminiaid, ond ni chafodd Arminiaeth chwareu têg oddiar eu dwylaw, oblegid cymysgwyd egwyddorion Pelagiaeth â hi, ac felly dirywiodd i Undodiaeth. Ar ddechreu y bedwaredd ganrif a'r bymtheg, yr oedd dysgeidiaeth y pwlpud a'r Wasg Gymreig ar y cyfan yn sawru uchel-Galfiniaeth. Yn ngoleuni Calfiniaeth yr eglurid y pum' pwnc. Dysgid fod yr Etholedigaeth yn neillduol a diamodol yn ol arfaeth, ac nid yn ol rhagwybodaeth Duw; -Prynedigaeth neillduol, sef, mai dros yr etholedigion yn unig y bu Crist farw,-Pechod gwreiddiol neu anallu moesol dyn-Galwad anorchfygol, neu ddylanwad anwrthwynebol yr Yspryd Glân, a pharhad diamodol mewn gras. Yn ol y ddysgeidiaeth hon ar athrawiaethau yr Efengyl, nid oedd cadwedigaeth neb yn bosibl ond yr etholedigion yn unig, ac nid oedd eu cadwedigaeth hwy yn ymddibynu dim o gwbl, mewn unrhyw fodd arnynt hwy eu hunain. Parhaent mewn gras beth bynag fyddai eu buchedd, ac nis gallent wrthod edifarhau a chredu am fod dylanwad yr Yspryd Glân yn eu gorfodi i wneyd. Wedi syrthio o honynt yn Adda, aeth Crist yn feichiau iddynt, a bu farw drostynt i dalu eu dyled, ac felly cedwir hwy yn annibynol ar gymeriad eu gweithredoedd a natur cu buchedd. Yn ol y ddysgeidiaeth hon, nid ydyw dyn yn rhydd-weithredydd, nac o ganlyniad yn fod cyfrifol yn ol ystyr briodol y gair. Nis gall wneyd ond fel y gwna, ac fel y gwna y rhaid iddo wneyd, Ac felly yn ol Calfiniaeth ddiwedd y ddeunawfed ganrif, nid oedd galwad gyffredinol yr Efengyl ond sham galw pawb er mwyn cael esgus i gospi yr anetholedig am wrthod rhoi ufudd-dod, tra nad oedd ganddo allu i ufudd-hau. Yn ol yr athrawiaeth hon nid oedd galwad gyffredinol yr Efengyl ond ffug, ac nis gall gweinyddiadau y farn ddiweddaf fod yn gyson à hawliau egwyddorion moesoldeb, oblegid nid yw yn gyfiawn cospi neb am wneyd yr hyn yr oedd yn rhaid iddo ei gyflawni, nac am beidio gwneyd yr hyn nas gallasai ei gwblhau.
Hon oedd Calfiniaeth Cymru ar ddechreu y bedwaredd
